20 / 52
Desember 2018
18
i
n die somergraanmark is daar ver-
skeie faktore wat ’n groot rol in
plaaslike prysvorming speel. Hierdie
faktore sluit internasionale pryse, die
wisselkoers, die plaaslike produksie-
omstandighede en voorraadvlakke in.
Met die aanvang van die nuwe somer-
graanproduksieseisoen is dit essensieel dat
produsente dié faktore in ag neem wanneer
hulle hul beplanning vir die nuwe seisoen
doen. Die Nasionale Oesskattingskomitee
(NOK) het aan die einde van Oktober die
voorneme om te plant-verslag bekend
gemaak.
Volgens die verslag is die beplande mielie-
oppervlakte vir die seisoen 5,6%meer as die
vorige seisoen se oppervlakte, terwyl die
sojaboonoppervlakte na verwagting 8,2%
hoër as die vorige seisoen se oppervlakte
sal wees. Die sonneblomsaadoppervlakte
vir die seisoen blyk 4,45% laer te wees as
die vorige seisoen.
Vraag-en-aanbodscenario’s
Tabel 1
tot
Tabel 3
toon die verkorte vraag-
en-aanbodscenario’s wat moontlik die
komende seisoen gesien kan word, gegewe
die huidige voorneme om te plant en
aannames vir moontlike opbrengssituasies.
Die vraag-en-aanbodscenario’s is saam-
gestel vir die drie grootste somergrane,
naamlik mielies, sojabone en sonneblom-
saad en die volgende aannames is gemaak
met die opstel van die scenario’s:
Verbruik = ±drie jaar-gemiddeld
Opbrengste gebruik in die scenario’s:
Scenario 1: Laagste opbrengs oor die af-
gelope vyf jaar
Scenario 2: Gemiddelde opbrengs oor die
afgelope vyf jaar
Scenario 3: Rekordopbrengs
Tabel 1 illustreer die vraag-en-aanbod-
moontlikhede van mielies vir die 2019/2020-
seisoen, gegewe die bostaande aannames.
Uit Tabel 1 kan ons aflei dat sou die
gemiddelde scenario dié seisoen realiseer
(Scenario 2) ’n uitvoerbare surplus van
ongeveer 2,8 miljoen ton mielies in die
2019/2020-seisoen moontlik behoort te
wees.
Die plaaslike markprys behoort dan weer
eens redelik naby aan uitvoerpariteit
te wees – soos wat ons die afgelope
twee seisoene gesien het. Ingeval die
rekordscenario dié seisoen ’n werklikheid
word, kan die moontlike uitvoerbare surplus
vir die seisoen tot oor die 6 miljoen ton
wees, sou daar nie groot veranderinge in
die binnelandse verbruik plaasvind nie.
Indien Scenario 1, wat die laagste opbrengs
die afgelope vyf jaar is, die seisoen realiseer,
is dit ’n gegewe dat daar slegs ’n uitvoer-
bare surplus van ongeveer 304 000 ton
behoort te wees. Ingeval só situasie hom
in die komende seisoen uitspeel, sal Suid-
Afrika hierdie seisoen weer genoodsaak
wees om mielies in te voer.
Tabel 2 en Tabel 3 wys die moontlike
vraag-en-aanbodscenario’s vir sojabone
en sonneblomme onderskeidelik. Tabel 2
illustreer dat groot hoeveelhede sojabone
tans beskikbaar is. Daarvolgens is die ver-
wagte oordragvoorraad vir die 2018/2019-
seisoen ongeveer 600 000 ton. Dit
verteenwoordig ongeveer 50% van die
plaaslike verbruik.
OP PLAASVLAK
LUAN VAN DER WALT,
landbou-ekonoom, Graan SA
GRAANMARK
-oorsig
12 November 2018
Voorneme om te plant
en uwe seisoe -voorraa
2019/2020
2019/2020
2019/2020
SCENARIO 1
SCENARIO 2
SCENARIO 3
*Oppervlakte (x 1 000 ha)
2 448
2 448
2 448
**Opbrengs (t/ha)
3,74
5,00
6,43
***Produksie (x 1 000 ton)
9 146
12 241
15 739
(‘000 ton)
(‘000 ton)
(‘000 ton)
Beginvoorraad
3 309
3 309
3 309
Totale aanbod
12 226
15 244
18 655
Totale vraag
10 468
10 868
10 918
Eindvoorraad
1 569
4 193
7 554
Pyplynbenodighede (1,5 maande)
1 265
1 315
1 321
Uitvoerbare surplus
304
2 878
6 233
TABEL 1: VRAAG-EN-AANBODSCENARIO’S VAN MIELIES VIR DIE 2019/2020-SEISOEN, GEGEWE DIE HUIDIGE VOORNEME OM TE PLANT.
* Oppervlakte is die huidige voorneme om te plant
** Opbrengs is aannames (sien verduideliking bo)
*** Produksies is moontlikhede, gegewe die oppervlakte aangeplant, vermenigvuldig met die opbrengs