78 / 108
Somergraansaadpryse:
Het produsente rede tot kommer?
g
raan SA se Produksie/Inset
werkgroep het vroeër die jaar
weer samesprekings met ver-
skeie saadmaatskappye oor
Graan SA-lede se kommer
oor stygende saadpryse ge-
hou. Daar is tydens hierdie samesprekings
klem gelê op die weerstand teen stygen-
de saadpryse wat ál meer ervaar word.
Grafiek 1
toon ‘n indeks van mieliesaad-
pryse teenoor die prys van mielies oor tyd
– en produsente se rede tot kommer.
Gegewe uitstekende navorsing in genetika
en tegnologie, bly saad een van die belang
rikste insette om opbrengste en produk-
tiwiteit in die graanbedryf te verhoog.
Afhangende van die plantestand, vorm saad
as produksie-inset boonop tussen 10% en
17% van ‘n mielieprodusent se lopende
produksiekosterekening. Dit is daarom
krities dat produsente die regte kultivars
kies, dit opweeg teen prys en opbrengspo
tensiaal sowel as risikoverspreiding.
Kultivarbeplanning
Dit is belangrik om vooraf te beplan watter
kultivars in die komende seisoen aange-
plant gaan word. Kultivars verskil van me-
kaar in een of meer van ‘n verskeidenheid
eienskappe en elkeen het daarom ‘n unieke
aanpasbaarheid en opbrengspotensiaal.
Volgens die LNR-Graangewasse stel hier-
die kultivar-verskeidenheid alternatiewe
beskikbaar wat goed benut kan word. Die
volgende is belangrike riglyne wat vir kulti-
varbeplanning oorweeg moet word:
Moet nooit ‘n staatmaker-kultivar binne
een seisoen met ‘n nuwe of onbekende
een vervang nie.
Kultivarverskeidenheid versprei risiko.
Plant ‘n reeks kultivars wat verskil in
groeiseisoenlengte en eienskappe.
Kultivars moet aanpas by ‘n spesifieke
opbrengspotensiaal, maar moet in staat
wees om aan te pas by hoër en laer po-
tensiaaltoestande.
Hersien kultivars jaarliks.
Toevlugsareas vir
Bt-mielies
’n Tegnologie-ooreenkoms word by die
aankoop van Bt-saad onderteken. Daarin
onderneem ’n produsent dat die saad vol-
gens voorgeskrewe riglyne aangeplant sal
word. Een van die belangrikste riglyne sluit
die plant van ’n toevlugsarea in. Daar is twee
opsies wat gevolg kan word: Óf ‘n 5%-aan-
planting van nie-Bt-saad waar stronk-
boorders nie chemies beheer mag word nie,
óf ‘n 20%-aanplanting van nie-Bt-saad waar
die chemiese beheer van stronkboorders
wel toegepas kan word.
Waar die 5%-opsie uitgeoefen word, moet
elke 100 ha mielies aangeplant, uit 5 ha
nie-Bt-mielies en 95 ha Bt-mielies bestaan.
Sou die 20%-opsie uitgeoefen word, moet
elke 100 ha mielies derhalwe uit 20 ha nie-
Bt-mielies en 80 ha Bt-mielies bestaan.
Bykomend tot die vereiste persentasie nie-
Bt-mielies, is daar ook spesifieke maatreëls
wat by die aanplanting van ‘n toevlugs-
area geld.
Toevlugsareas moet onder andere só ge-
posisioneer word dat Bt-mielies nie verder
as 400 m vanaf ’n toevlugsarea aangeplant
word nie, dat ten minste twee buitegrense
van die Bt-aanplanting gedek word, dit mag
nie uit minder as ses rye bestaan nie en toe
vlugplante mag nie tussen Bt-plante geposi-
sioneer wees nie.
Corné Louw,
senior ekonoom, Graan SA
Inset
-oorsig
op plaasvlak
Julie 2018
76
Grafiek 1: Prysindeks van mieliesaad en produsenteprysindeks van mielies.
* Voorlopig