50 / 124
September 2017
48
FOKUS
Geïntegreerde plaagbeheer
Spesiale
Bestuur en voorkoming van wegdrywing
tot 75 cm. Ongelyke balkhoogte waar die
een punt hoog in die lug is, asook waar
die balk heen en weer wip, bevorder die
drywingpotensiaal van druppels.
Spuit teen die laagste moontlike druk.
Moet nie hoë spuitvolumes deur hoë
druk probeer verkry nie – dit lei net tot ‘n
fyn dryfbare druppelspektrum. Gebruik
eerder ‘n spuitneustipe met ‘n groter
opening.
Vermy bespuiting onder temperatuurin-
versietoestande – veral wanneer hoogs
-aktiewe produkte soos glifosaat, sul-
foniel-ureum of hormoon-tipe onkruid-
doders toegedien word.
Lugtoediening
Vanweë die aard van lugtoediening – kleiner
druppels en die hoër hoogte van loslating
– bly lugtoediening van onkruiddoders
egter die grootste kwelling wanneer weg-
drywing ter sprake is. In hierdie geval
is dit belangrik dat al die partye wat by
lugtoediening betrokke is, saamwerk om
wegdrywing te bestuur.
Met die nodige samewerking en toediening
onder die regte omstandighede, is daar
geen rede dat gewasskade as gevolg van
wegdrywing hoef plaas te vind nie. Die
partye betrokke by lugtoediening kan elk die
volgende bydrae lewer:
Landbouchemiese
verteenwoordiger
Vermy die aanbeveling van tenk-
mengsels wat produkte bevat wat die
oppervlakspanning van die mengsel
verlaag wat ‘n fyner druppelspektrum
tot gevolg het. Dit sluit in benat-
tingsmiddels (slegs indien op die eti-
ket aanbeveel word en dan teen die
laagste moontlike konsentrasie) en
emulgeerbare konsentraatformulasies.
Byvoeging van ‘n geregistreerde neer-
slagbeheermiddel word aanbeveel.
Moet nie tenkmengsels aanbeveel wat
teenstrydige druppelsituasies vereis
nie. Kontakswamdoders vereis ‘n baie
fyner druppelspektrum as onkruiddo-
ders. In enige geval waar daar ‘n
onkruiddoder in die mengsel is, word
die vlieënier aangeraai om groter on-
kruiddoderkategoriedruppels toe dien,
met gevolg dat die ander produk(te)
minder effektief sal werk.
Die produsent
Wees bewus van enige sensitiewe,
nie-teikengewasse in die omgewing
waar die bespuiting moet plaasvind
(minstens 5 km rondom die teikenland)
en lig die vlieënier dienooreenkom-
stig in.
Wees teenwoordig (jyself of jou voor-
man) en moniteer toestande. Let op die
vlieggedrag van die operateur en dui
aan wanneer toestande ongunstig raak.
Dit is belangrik om te noem dat ‘n te
lae vlieghoogte inderwaarheid drywing
bevorder deurdat druppels as gevolg
van die samepersing van lug naby aan
grondvlak, in die vlerkpunt-vortekse
geforseer word, met gepaardgaande
opneem van druppels na hoër hoogte
bokant die vliegtuig.
Hoewel sommige operateurs vliegtuie
gebruik wat met ‘n rokerstelsel toegerus
is, sal dit baie help om ‘n rokende
smeulvuur by die land te maak, wat
deurlopend aandui wat die heersende
windtoestand is (
Foto 2a
en
Foto 2b
).
Dit is baie belangrik om nie ‘n warm
vlammevuur (veral nie brand van
buitebande nie) te maak nie aangesien
die stygende warm lugkolom ‘n vals
aanduiding van ‘n inversielaag kan
gee.
Moet nie produkte by die tenkmengsel
voeg wat ‘n fyner druppelspektrum tot
gevolg kan hê nie.
Wees bereid om te wag dat toestande
optimaal is vir lugtoediening. Nie net
word wegdrywing beperk nie, maar dit
het beslis ook beter resultate op die
teikenland tot gevolg.
Lugbespuitingsoperateur
Beskou wegdrywing in alle gevalle as die
grootste risiko en stel die spuitstelsel in
om doderkategoriedruppelspektrum te
produseer indien daar ‘n onkruiddoder
in die mengsel is, ongeag die ander
mengsel komponente.
Inspekteer rondom die area wat bespuit
moet word en wees bewus van enige
bewese of verdagte sensitiewe nie-
teiken areas. Vra die kliënt uit oor enige
moontlike probleemareas.
Gebruik doelontwerpte lae-drywing
spuitneuse. Platwaaierspuitpunte moet
nie ‘n 45° spuithoek oorskry nie. Rote-
rende atomiseerders en verlaagde vo-
lumetoedienings word nie aanbeveel
nie, as gevolg van die vereiste vir ‘n
fyner druppelspektrum.
Moet nie te hoog of te laag vlieg nie,
asook te vroeg of te laat die spuitklep
oop- of toemaak nie.
Vermy onnodige hoë snelhede – veral
met turbine-skroefvliegtuie. Vlieg teen
die laagste moontlikste, dog veilige,
spoed.
Spuit net wanneer klimaatstoestande
optimaal is en vermy veral toediening
terwyl ‘n temperatuurinversie heers.
Dui vir die kliënt aan indien toestande
die risiko van wegdrywing bevoordeel.
Geneties gemodifiseerde gewasse wat
bestand is teen hormoonaksie-onkruid-
doders soos dikamba, lê op die drumpel en
wag vir Suid-Afrikaanse produsente. Saam
die huidige toename in die gebruik van
glifosaat, asook die toename in aanplanting
van breëblaargewasse soos sojabone en
kanola, gaan daar al hoe meer eise aan
effektiewe voorkoming van wegdrywing
gestel word.
Hoewel daar tegnologie soos lae drywing-
spuitkoppe reeds beskikbaar is, sal die
grootste vereiste vir effektiewe drywings-
bestuur egter altyd die regte ingesteldheid
van al die partye betrokke bly, hetsy vir
grond- of lugbespuiting.
2a en 2b. Die gebruik van ‘n smeulvuur om
atmosferiese stabiliteit te monitor tydens ‘n
lugbespuiting van riete in die Visrivier met
glifosaat by die Hardap-besproeiingskema,
Namibië. Op Foto 2a word die teenwoordig-
heid van ‘n sterk inversietoestand deur die
laag-hangende rookkolom bevestig. Sowat ‘n
halfuur nadat die baal aangesteek is, het die
rook reeds meer as 2 km verder oor lusern op
die buurplaas se landerye getrek en sou ‘n
bespuiting op daardie stadium beslis groot
skade aan die lusern kon aanrig.
Foto: Gerrit van Vuuren, Villa Crop Protection
2a
2b