49 / 124
Bestuur en voorkoming van wegdrywing
van landbouchemiese middels
M
et die nuwe somergewaspro-
duksieseisoen op hande, is dit
belangrik dat daar opnuut be-
sin word oor wegdrywing (
drift
)
van landbouchemiese middels na nie-
teikenareas tydens toediening. Dit is ver-
al belangrik dat sekere wanpersepsies
rakende wegdrywing aangespreek word
aangesien dit juis, byvoorbeeld in die geval
van kalm windtoestande, ‘n bepalende rol in
wegdrywing speel.
Produsente is geneig om net aan lugtoe-
diening van onkruiddoders te dink as daar
oor wegdrywing gepraat word. Hoewel dit
sekerlik in ‘n groot persentasie van gevalle
waar oesskade veroorsaak word wel ter
sprake is, is dit belangrik om te besef dat
wegdrywing van insek- en swamdoders
ook ekonomiese gevolge kan hê indien dit
byvoorbeeld teen oestyd op ‘n uitvoer-
gewas beland wat later weens hoë residu-
vlakke afgekeur word.
Die ander mistasting is die gedagte dat
wegdrywing net ‘n probleem is wat met
lugbespuiting geassosieer word. Al hoe
meer gevalle van gewasskade as gevolg
van wegdrywing van onkruiddoders by
trekkertoedienings (inlsuitend selfloopspui-
te) word deesdae aangemeld (
Foto 1
).
Hoewel wegdrywing van landbouchemiese
middels deur verskeie faktore beïnvloed
word, is die volgende drie faktore sekerlik
die belangrikste en kan dit ook effektief
bestuur word:
Toediening onder gunstige/ongunstige
klimaatstoestande;
druppelgroottespektrum; en
hoogte van loslating.
Klimatologiese toestande
wat wegdrywing beïnvloed
Hoewel hoë windsnelheid sekerlik ‘n groot
rol speel by wegdrywing, bestaan daar die
foutiewe persepsie dat dit die veiligste is
om bespuitings te doen onder windstil/kalm
toestande en dat wegdrywing oor langer
afstande met hoë windsnelhede gepaard
gaan.
Die ironie is dat langafstandwegdrywing
(1 km plus) juis onder kalm windtoestande
plaasvind en spesifiek tydens temperatuur-
inversietoestande. Temperatuurinversietoe-
stande kan van laatmiddag af begin
voorkom wanneer die wind gaan “lê” en kan
voortduur tot die volgende oggend wanneer
die son weer die grond verhit – wat die
hitte-energie uitstraal en die lug verhit.
Tydens ‘n temperatuurinversie verkeer ‘n
laag koeler, meer digter lug naby grondvlak
onder ‘n laag warmer lug. Dit word altyd
geassosieer met stadige lugbeweging (as
“duimreël” minder as 5 km/h).
Onder toestande van vinniger wind-
beweging, meng die luglae as gevolg
van turbulensie en word die inversielaag
opgebreek. Let wel: Kalm windtoestande
beteken nie noodwendig dat ‘n inversie-
toestand bestaan nie; dit is egter wel ‘n
vereiste daarvoor.
‘n Inversielaag suspendeer die fyner drup-
pels fisies in die lug en saam met die
hoër humiditeit tydens ‘n vroegoggend-
bespuiting bly die druppels fisies as ‘n
“spuitwolk” bymekaar, terwyl dit stadig
oor ‘n paar kilometer kan wegdryf totdat
windbeweging dit later oor ‘n sensitiewe
gewas laat neerslaan.
Wees veral versigtig in areas waar daar
heuwels en valleie is, aangesien dalen-
de “vallei”terrein as ‘n dreineringstelsel
dien waarlangs die koue lug afbeweeg
en druppels daarmee oor lang afstande
saamgeneem kan word.
‘n Volgende probleem met bespuiting on-
der lae windsnelhede is die feit dat die
windrigting tydens lae windsnelhede neig
om wisselvallig te wees, wat veroorsaak
dat die rigting waarin ‘n spuitwolk sal be-
weeg, nie met sekerheid voorspel kan
word nie.
Onder hoër windsnelhede (5 km/h tot
15 km/h), sal druppels wel verder gewaai
word hoe vinniger die wind waai, maar sal
dit moeilik verder as ‘n paar honderd meter
waai alvorens dit verdamp of neerslaan
(die turbulensie by hoër windsnelhede
veroorsaak dat druppels gouer neerslaan
grond toe).
Wees ook bewus daarvan dat verdamping
van water binne ‘n besproeiingsland ‘n
laer temperatuur op grondvlak skep wat ‘n
inversietoestand kan induseer.
In alle gevalle (lug- of grondtoediening) moet
15 km/h as die maksimum windsnelheid
vir effektiewe toediening beskou word en
moet bespuiting tydens ‘n inversietoestand
liefs vermy word.
Grondtoediening
Soos reeds genoem, vind drywingskade
ook plaas waar bespuitings met grond-
gebaseerde toerusting gedoen word. Pro-
dusente kan die volgende doen om die
risiko van wegdrywing te beperk:
Gebruik doelontwerpte lae drywing
spuitneuse wanneer onkruiddoders
toegedien word – veral waar ‘n sen-
sitiewe gewas direk naasliggend voor-
kom. Luginduksie (
air induction
) of
turbo-tipe spuitneuse is uiters effek-
tiewe produkte om wegdrywing te
beperk (sien Oktober 2016
SA Graan/
Grain
artikel). Wees net bewus daarvan
dat sodanige spuitneuse nie teen
minder as 150 liter/ha spuitmengsel
gebruik moet word nie – veral waar
kontakmiddels soos broomoksiniel toe-
gedien word.
Hoogte van die spuitbalk: Selfs in die
geval van ‘n hoogloopspuit bly die
aanbevole hoogte van die spuitbalk bo
die top van die teikenarea sowat 50 cm
47
September 2017
FOKUS
Geïntegreerde plaagbeheer
Spesiale
GERRIT VAN VUUREN,
hoof tegniese adviseur, Villa Crop Protection
1
1: Drywingskade na toediening van parakwat
deur trekkerspuittoerusting.
Foto: Voltan
Senekal, Villa Crop Protection