SA Graan Oktober 2016

110 / 112

108
Beste Grootneefsoos alles op aarde met ‘n vervaldatum, het my liksens se
geldige dae ook uitgeloop. Dit is mos dese dae net vyf
jaar geldig. Wat op sigself nie ‘n slegte ding is nie – tot
jy jou in die tou van hernuwing begeef. By die toetssen-
trum gekom, dag ek eers die verkiesing in die wyk is uit-
gestel, want mense staan halfpad om die gebou. Almal
gedienstig en gedwee. Laatkommers soos ek skuur tussen die
hordes deur tot voor ‘n hek, waar ‘n wag jou ongeërgd beduie na
waar wie moet staan. As jy jou kar deur ‘n toets wil sit, moet jy
sountoe. Nuwe liksense, anderkant toe, beduie die wag vaagweg in
‘n suidelike rigting. Nou is dit weer stroom op terug tot agter in die
tou, wat intussen met nog twaalf mense gegroei het. Die voorste
toustaners kyk jou geamuseerd aan – hulle was ook eers tot by die
hekwag om te verneem watter tou dan waarnatoe skuifel.
Wat is ‘n huis sonder ‘n moeder. En wat is ‘n burokraat sonder ‘n
vorm. Heeltemal niks ou Neef, heeltemal niks. So elke halfuur kom
‘n official by die poorte uit met ‘n pak vorms. Die vorms word so
bietjie-bietjie uitgedeel. Dis nou om seker te maak van die dag se
kwota – sodat die deure teen 15:00 kan sluit. Soos die armsaliges
wat wag dat die engel die poel genesende water kom roer, so kry
die toustaners nuwe lewe as die man met die pak papiere omkom.
Nie dat die nommers op die vorms enigsins sin maak nie – myne het
‘n 24 en die man voor my ‘n 82, met ‘n vet swart pen omkring.
Ou Neef, probeer nou om ‘n vorm te voltooi sonder ‘n tafel. Jou
nommer, rang en naam pas net nie in die klein blokkies in nie.
Die vrou agter my word die leviete voorgelees toe sy vir ‘n ander
vorm vra om ‘n fout reg te stel. Die official beduie as sy weer ver-
keerd skryf, moet sy môre weer kom. Toe bewe ek elke letter in sy
blokkie in. Met ‘n voltooide vorm in die hand, verhoog jou status in
‘n oogwink. Jy kyk meewarig hoe laatkommers tot voor sukkel om te
hoor watter tou waar eindig. Die official se laaste sien met vorms was
so net voor die middaguur. Sy geoefende oog
het die klompie wagtendes takseer teenoor
sluitingstyd. Met die vorm-official skoonveld,
moes die laastes maar hul lot aanvaar. Môre is
nog ‘n dag vir wag, finish en klaar.
In die tou vasbyters was daar nogal ‘n ge-
meensaamheid. Die tou was die groot gelyk-
maker – of jy nou lelik of mooi, arm of ryk was,
jou beurt is jou beurt. ‘n Ligte opstand het
gedreig toe ‘n laatkommer ongemerk probeer
inglip het. Die wag het hom wyslik die deur
gewys en die man moes maar mooitjies agter
inval. Met ‘n vorm in pag en tyd aan jou kant
word praatjies en wenke onder die toustaners
uitgeruil. Een ou het sy hele CV in ‘n bruin
koevert saamgedra – van sy doopseël tot
die uitslag van sy matriekafskeid. Hy vat nie
kanse met burokrate nie. Alles in drievoud
en gewaarmerk deur ‘n ede-kommissaris. Hy
het ook vertel dat hy met die duiwel se sussie
getroud was en boonop wil sy eks-skoonma nie sy kar teruggee
nie. Die balju was al twee keer daar, maar dié het net ‘n spaarwiel
en ‘n Maltese poedel in die jaart gekry. Intussen ry iemand dat dit
vrek met sy kar – laas week weer vyf boetes gekry. Hy hoop hy staan
in die regte tou om dinge vir eens en altyd “uit te sort”. Ou Neef,
na vier ure in die tou is jy ‘n veteraan van afwagting. Die deurwag
het met korter tussenposes die lengte van die ry gemeet en na sy
horlosie gekorrel. Maar ons was deel van die dag se kwota en is
skuifelend dwarsdeur die poorte.
Die beloofde land was ‘n kiosk van 1 m by 2 m met ‘n official en ‘n
komper. Die official het gesteurd opgekyk van ‘n gesprek met twee
selfone, een op elke oor. En toe kyk ons vir mekaar: Ek, ‘n veteraan
van wag vir beter dae en sy die magtige burokraat. Na ‘n ewigheid
en ‘n diep sug het sy die fone op mekaar neergeplak en kon mens die
gesprek op ‘n afstand hoor voortgaan. Daar was geen blymoedig-
heid om die mense van die land te dien nie. Na ‘n tweede diep sug
het sy my deur die passies van ‘n oogtoets en ‘n nuwe foto geneem.
Op die foto, is my oë en neusvleuels wyd gesper soos ‘n skaap net
voor ‘n dip – in swart en wit vir die volgende vyf jaar verewig. Na
‘n laaste skof van die skuifel-vastrap tot by die betaaltannie, kon ek
ook my bydrae van R228 tot die staatskas lewer. Met ‘n innemende
glimlag het die tante agter die dik glas my ingelig dat ek oor ses
weke weer kan kom, om te hoor of die nuwe liksens opgedaag het.
Nee, niemand gaan jou bel of sms nie, jy kan sommer net in die tou
kom wag. Sy kon glad nie verstaan wat ek bedoel toe ek beduie dat
dit moeilik is om wettig te bly nie.
Die aand toe die son sak, dink ek toe só daaroor: Eintlik is ons
aardbewoners almal in die tou om die tydige met die ewige te ver-
wissel. Maar niemand druk in daardie tou in nie.
Groete op die Oosgrens!
Kleinneef
E-POSSE
aan Groot neef
Die groot gelykmaker
Lesers is welkom om ‘n e-pos aan Kleinneef te stuur by .
Oktober 2016