SA Graan Junie 2016

48 / 64

Junie 2016
46
Wat nie-parasiete betref, is daar egter gevind dat beide die getalle
en verskeidenheid van hierdie voordelige aalwurms hoër was in
persele waar bewaringsboerdery toegepas is teenoor konvensionele
persele. Die rede hiervoor is waarskynlik die hoër organiese mate-
riaalinhoud in bewaringsboerderypersele.
‘n Belangrike aspek wat aansluit by bewaringsboerdery en die
verhoging van die grond se kwaliteit, is dat die organiese materiaal-
inhoud in plaaslike produksiegebiede verhoog behoort te word.
Produsente word dus aangeraai om pogings aan te wend om die
organiese inhoud van landbougronde te bevorder, want dit kan ook
bydra dat skadelike aalwurmbevolkings verlaag word, terwyl dié
van voordelige aalwurms toeneem. Só kan gewasproduksie meer
lonend gemaak word.
Die insluiting van dekgewasse in plaaslike mielieproduksiegebiede
behoort ook aangespreek te word. Die plant van grasse kan by-
voorbeeld lei tot die afname van aalwurmpeste se bevolkings,
maar moet met omsigtigheid benader word. Die teenwoordigheid
van galnematode (Anguina en Subanguina) kan die insluiting
van grasse kelder. Dit is veral die geval waar gras as saad vir
uitvoerdoeleindes geproduseer word en/of waar dit as weidings-
gewas vir vee gebruik word.
In die geval van saadproduksie sal die teenwoordigheid van hierdie
aalwurmgroep lei tot die afkeuring van saadlotte – soos wat reeds
in die afgelope paar jaar deur die grasbedryf ondervind is. Wat
weiding betref, kan die teenwoordigheid van hierdie aalwurm weer
veevrektes tot gevolg hê indien ‘n sekere groep bakterieë in sulke
gronde teenwoordig is.
Ander dekgewasse wat ingesluit kan word en wat wêreldwyd
gebruik word om aalwurmbevolkings te verlaag, is byvoorbeeld
koolgewasse (Brassicaceae). Genoeg water moet egter beskikbaar
wees om die gewasse te besproei tot en met die blomstadium
(Foto 6). Daarna word hul bogrondse dele afgekap en in die
grond ingewerk om aalwurmpeste se getalle deur middel van ‘n
bioberokingseffek te verlaag en tegelykertyd die organiese inhoud
van die grond te verhoog.
‘n Vierde uitdaging vir aalwurmnavorsing is dat dit wat bewarings-
boerdery betref voortgaan, maar ook dat kultivars van verskillende
dekgewasse (soos grasspesies, Brassicaceae en ander) getoets
word vir hul vatbaarheid teen knopwortelaalwurms om produsente
sodoende te ondersteun in ‘n strategie teen sulke peste.
Wisselbou en gasheerweerstand
Hierdie twee strategieë word gekombineer omdat dit hand aan
hand gaan. Die belang van wisselbou kan nie genoeg beklemtoon
word nie, omdat dit allerlei siektes kan beheer en ook omdat
sommige gewasse, soos hawer, voordelig is vir die opvolggewas
omdat dit plantparasitiese aalwurmbevolkings onderdruk.
Wat aalwurmbeheer betref, is dit dus nie die gewas wat die wa
deur die drif trek nie, maar wel die spesifieke kultivar. Die inslui-
ting van kultivars wat weerstandbiedend is teen ‘n spesifieke
knopwortelaalwurmspesie (of teen meer as een), is een van die
beheerstrategieë wat in die toekoms ‘n uiters belangrike bydrae
gaan lewer om aalwurmpeste se getalle te verlaag. Indien
weerstandbiedende kultivars egter nie beskikbaar is nie, word
aanbeveel dat kultivars wat as die swakste gashere vir ‘n bepaalde
knopwortelaalwurmspesie geïdentifiseer is, gebruik word.
Alhoewel die gewasse wat in wisselbou met mielies geplant word
almal hoogs vatbaar is vir knopwortelaalwurmspesies, verskil die
vatbaarheid van kultivars van sogenaamde gewasse vir hierdie
aalwurmpeste. Die goeie nuus is egter dat die LNR-IGG-span,
onder leiding van Steenkamp, begin het om M. javanica- en/of
M. incognita-weerstandbiedende kultivars in mielies, hawer en
koring te identifiseer. Die slegte nuus is dat slegs een sonneblom-
kultivar tot dusver geïdentifiseer is met weerstand teen M. incognita
(Prosol 101CL), maar geen kultivar weerstand teen M. javanica
toon nie.
Me Chanté Venter (MSc-student, NWU) en mnr Akhona Mbatyoti
(PhD-student, NWU) het sojaboonkultivars tot onlangs toe getoets
vir hul gasheerweerstand, waaronder verskeie as swak gashere
geïdentifiseer is en deur produsente teen knopwortelaalwurms
gebruik kan word. Slegs die konvensionele kultivar, Egret, het weer-
stand getoon teen M. incognita en M. javanica, terwyl DM6.2iR
teen M. incognita weerstand toon.
Aalwurmdoders
Beide navorsingspanne doen navorsing oor aalwurmdoders, sinte-
tiese sowel as “sagter” en ook biologiese produkte. Verskeie “sagter”
produkte wat as minder toksies en omgewingsvriendeliker beskou
word, is al in Suid-Afrika geregistreer. Daar word egter voortdurend
na nuwe produkte gesoek waarvan die impak op die mens, dier en
omgewing positief sal wees.
Die pad vorentoe
Aalwurmpeste is ‘n gegewe en geen enkele beheerstrategie gaan
alle plantparasitiese aalwurms uitroei nie. Inteendeel, selfs die
kombinasie van strategieë wat toenemend as deel van ‘n geïnte-
greerde plaagbeheerstelsel voorgehou word, sal nie alle aalwurm-
peste doodmaak nie.
Die geheim is om aalwurmpesbevolkings so laag as moontlik te
kry en te hou, terwyl dié van nie-parasitiese, voordelige aalwurms
gestimuleer moet word. Om hierdie doelwit te bereik, is dit nood-
saaklik dat aalwurmnavorsing daarop gerig moet wees om antwoor-
de te kry vir probleme wat produsente en die verwante bedrywe
ondervind en die uitdagings (uitgelig in die blokkies hierbo) aan te
spreek. Voorts behoort aalwurmkundiges met ander kundiges, by-
voorbeeld plantpatoloë, hande te vat om grondgedraagde siektes
(waarvan aalwurms ‘n integrale deel uitmaak) na te vors en inligting
te genereer wat kan lei tot die bekamping van sodanige probleme.
Ter afsluiting word aanbeveel dat produsente aanbevelings van
aalwurmkundiges wat geregistreer is by die Raad van Natuur-
wetenskaplike Professies (SARNAP) verkry. Slegs sulke kundiges
is by magte om aanbevelings te maak wat aalwurmbeheer betref.
Produsente moet ook in hierdie verband waak teen inligting wat nie
eerstehands vanaf sulke geregistreerde kenners verkry word nie.
Mede-professor Driekie Fourie en haar studente by die NWU doen
beide basiese en toegepaste aalwurmnavorsing, terwyl dr Sonia
Steenkamp en haar personeel (LNR-IGG) op toegepaste navorsing
fokus. Kontak Fourie by 018 293 3683 of en
Steenkamp by 083 452 5926 of
5
6
Aalwurmpeste knou produksie
5: Klein (a) en groot (b) eiers van Rotylenchulus en Meloidogyne wat uit
mieliewortels vanaf ‘n land in die Coligny-omgewing geïsoleer is
– 100 keer vergroot onder ‘n mikroskoop. Foto: Suria Bekker, NWU,
Potchefstroom
6: Koolagtige dekgewasse van die Brassicaceae-familie wat in die
Christiana-omgewing geplant is en waarvan die bogrondse dele tydens
blom afgekap en ingewerk is as deel van ‘n bioberokingstrategie om
plantparasitiese aalwurmbevolkingsvlakke te verlaag.
Foto: Emil Engelbrecht, NWU, Potchefstroom
OP PLAASVLAK Geïntegreerde plaagbeheer