70 / 108
Hier
’
s die nuutste somergraansaadpryse
CORNÉ LOUW,
senior ekonoom, Graan SA en
MICHELLE MOKONE
, landbou-ekonoom, Graan SA
INSET
-oorsig
a
fhangende van die plantestand, maak saad as produksie-
inset tussen 10% en 17% van ‘n mielieprodusent se lo-
pende produksiekosterekening uit. Gegewe uitstekende
navorsing in genetika en tegnologie, bly saad een van die
belangrikste insette om opbrengste en produktiwiteit in die graan-
bedryf te verhoog. Dit is daarom krities dat produsente die regte
kultivars kies, opweeg tussen prys en opbrengspotensiaal sowel
as risikoverspreiding. Vir die 2017/2018-seisoen is dit verblydend
om te kan sê dat heelwat nuwe kultivars die kommersiële saad-
mark betree en vir produsente beskikbaar is om te plant. Daar
is hierdie seisoen altesaam 39 nuwe mieliekultivars, sewe nuwe
sojaboonkultivars, ses nuwe sonneblomsaadkultivars en een nuwe
sorghumkultivar beskikbaar.
Kultivars verskil van mekaar in een of meer van ‘n verskeidenheid
eienskappe en elkeen besit daarom ‘n unieke aanpasbaarheid en
opbrengspotensiaal. Volgens die LNR-Graangewasse stel hierdie
kultivarverskeidenheid alternatiewe beskikbaar wat goed benut kan
word en die volgende is belangrike riglyne wat met die oog op kulti-
varbeplanning oorweeg moet word:
Moet nooit ‘n staatmaker-kultivar binne een seisoen met ‘n nuwe
of onbekende een vervang nie.
Kultivarverskeidenheid versprei risiko. Plant ‘n reeks kultivars
wat verskil in groeiseisoenlengte en eienskappe.
Kultivars moet aanpas by ‘n spesifieke opbrengspotensiaal,
maar moet in staat wees om aan te pas by hoër en laer poten-
siaaltoestande.
Hersien kultivars jaarliks.
Saadpryse
Mieliesaadpryse het vir die 2017/2018-produksieseisoen gemiddeld
met 9,1% gestyg. Op ‘n gemiddelde basis het sonneblomsaadpryse
met 4% gestyg, graansorghumsaadpryse met 7,8% en sojaboon-
saadpryse met 4,5%. ‘n Goeie barometer om prysstygings teen te
meet, is die produsenteprysindeks (PPI). Vir 2017 tot dusver was
die gemiddelde PPI-styging 5,33%. Dit wil sê mielie- en graansorg-
humsaadpryse het op ‘n gemiddelde basis die nasionale produksie-
kosteinflasie oorskry.
Let wel dat Monsanto hierdie seisoen ‘n aanpassing in hul 80 000 pit-
verpakking se pryse gemaak het. Dit is hoofsaaklik die kleiner pitte
(meestal die minder gewilde pit-klasse) wat tans in 80 000 pit-
verpakkings beskikbaar is. Monsanto het hul pryse per eenheid
(koste per pit) dieselfde gemaak, ongeag die verpakking (80 000 pitte
of 60 000 pitte). Dit het meegebring dat hul pryse van 80 000 pit-sak-
kies vir die nuwe seisoen skerp toegeneem het, terwyl die pryse van
hul 60 000 pit-verpakkings slegs gemiddeld 3,6% gestyg het. Sien
Tabel 1
tot
Tabel
4 vir prysvergelykings tussen verskillende maat-
skappye. Let wel dat pryse kan verskil afhangende van pitgroottes
en saadbehandelings.
Riglyne met die aankoop van saad
Met die aankoop van saad is daar ‘n aantal faktore waarop produ-
sente moet ag slaan:
Wees daarop bedag dat pryse vir verskillende verpakkings
geld, naamlik in 15 kg-, 20 kg- en 25 kg-sakkies of in pitverpak-
kings van 60 000 of 80 000 pitte per sakkie. By sonneblomsaad
is daar ook 150 000 en 180 000 pitte per sakkie-verpakkings
en sojabone 140 000 pitte beskikbaar.
Die nuwe kultivars is merendeels die duurder kultivars. Ver-
seker dat die kultivars onafhanklik deur die LNR-Graangewasse
getoets is en dat die prestasie bewese is. Moet nie onnodig
groot risiko’s met ‘n nuwe kultivar neem nie.
Neem kennis van die agronomiese eienskappe, aanpasbaar-
heid, opbrengsprestasie en -stabiliteit, kwaliteitseienskappe,
en siekte- en plaagweerstand van ‘n spesifieke kultivar voor
dit aangekoop word. Raadpleeg die LNR-Graangewasse se 2017
Mielie-inligtingsgids
(MIG) of die betrokke kundiges.
Met aankope, maak seker dat die kwaliteit van die saad aan al
die vereistes, ook aan dit wat op die sakkie staan, voldoen – ver-
al ten opsigte van die eenvormigheid van pitgrootte en pitvorm.
Wanneer GM-kultivars (Bt- of RR- of dubbelgeen-kultivars) aan-
gekoop word, maak seker dat die tegnologiefooi by die pryslys
ingesluit is en dat konvensionele mielies vir die toevlugsarea
bykomend aangekoop word. Maak ook seker dat almal wat die
saad hanteer, GM-eienskappe op saadsakke kan uitken en ook
van konvensionele kultivars kan onderskei.
Sekere saadlotte word met middels behandel wat ‘n verskil
aan die prys maak.
Beding vir kortings waar moontlik. Verskeie maatskappye het
kortingstrukture vir volume aankope, bevestiging van bestel-
ling, vroeë lewering en vroeë betaling.
Ten laaste, kontak saadmaatskappye en hul verteenwoordigers
vir meer volledige besonderhede rakende pryse en verskillende
verpakkings.
Behandeling van saad
Saadmaatskappye staan nie in vir die kwaliteit van saad indien
saadbehandeling nie deur die saadmaatskappy self of deur ‘n
geregistreerde chemiese verskaffer wat toerusting en prosesse
gebruik wat ISO-geakkrediteer is, gedoen word nie. Ingeval ‘n che-
miese verskaffer die behandeling doen, moet hy kan verseker dat
die behandeling nie die kieming beïnvloed nie. Die chemiese mid-
del wat gebruik word, moet ook onder Wet 36 van 1947 geregi-
streer wees en verkieslik deur die saadmaatskappy vir die spesifieke
kultivar aanbeveel word.
Behandeling van Rhizobium is uitgesluit. Daar word dus aanbeveel
dat produsente wat nie saad aankoop wat reeds behandel is nie en
dit later wil laat behandel, dit in samewerking met die saadmaatskap-
py moet doen.
OP PLAASVLAK
68
Julie 2017