19 / 44
17
January 2016
OP PLAASVLAK
Kunsmispryse onder die soeklig
CORNÉ LOUW,
senior ekonoom: Bedryfsdienste, Graan SA
INSET
-oorsig
s
uid-Afrika voer deesdae om en by 80% van sy behoefte
aan kunsmis in. Voor 1996 was die situasie presies die
teenoorgestelde – toe kon ons plaaslik aan ongeveer 80%
van ons eie behoeftes voldoen. Na 1999 het Suid-Afrika
plaaslik opgehou ureum produseer. Nou word alle ureum
en kaliumbehoeftes ingevoer asook deesdae van die
fosfaatbehoeftes.
Dit bring mee dat kunsmis, graan- en oliesadeprodusente se
grootste insetkostekomponent op invoerpariteit geprys word. Dit,
terwyl plaaslike produsente meestal uitvoerpariteitspryse vir hul
graan (veral mielies) verdien.
Hoe vergelyk plaaslike en internasionale
tendense?
Met die groot hoeveelheid kunsmis wat ingevoer moet word, word
verwag dat plaaslike kunsmispryse internasionale pryse sal navolg.
Tabel 1
toon internasionale kunsmispryse in dollarterme oor ‘n
jaartydperk aan. Uit Tabel 1 is dit duidelik dat meeste van die kuns-
misgrondstowwe oor ‘n jaartydperk in dollarwaarde gedaal het.
Slegs DAP het met 6,8% toegeneem. Die rand het egter oor die-
selfde tydperk met 22% verswak, wat invoere vir Suid-Afrika duur-
der maak.
Tabel 2
toon internasionale kunsmispryse in randterme aan om
die impak van die wisselkoers te illustreer. In randterme het inter-
nasionale pryse van ammoniak en ureum met 7,7% en 7,9% gedaal,
terwyl pryse van DAP en kaliumchloried met 30,5% en 15,5% ge-
styg het.
Tabel 3
toon gemiddelde plaaslike kunsmispryse oor ‘n jaartyd-
perk aan. Terwyl stikstofpryse internasionaal in randterme met
ongeveer 8% afgeneem het, het dit plaaslik redelik sywaarts be-
weeg. Plaaslike MAP en kaliumchloriedpryse het nie tot dieselfde
mate as internasionale pryse in randterme toegeneem nie.
Kunsmispryse is
tradisioneel goedkoper
vroeër in die jaar
Omdat kunsmispryse gedurende die
jaar uitermatig kan wissel en kunsmis as
produksie-inset só ‘n groot bydrae maak
tot ‘n graan- en oliesadeprodusent se
lopende produksiekoste, kan die tyd van
aankope ‘n reuse verskil maak.
Graan SA het uit internasionale en plaaslike
kunsmispryse sedert 2004 die gemiddelde
maandelikse prys bereken en dit teen die
totale jaarlikse gemiddeld geweeg om ‘n
indeks te vorm en dit op ‘n grafiek aange-
dui. ‘n Voorbeeld van hierdie resultate
word in
Grafiek 1
weergegee. Dit gee vir
ons ‘n idee van wanneer kunsmispryse
tradisioneel en/of op ‘n gemiddelde basis
op sy hoogste of laagste is.
Uit dié inligting blyk dit dat beide inter-
nasionale en plaaslike kunsmispryse in
Januarie, Februarie of Maart op hul laagste
is. Die neiging is ook dat pryse nader aan
die einde van ‘n kalenderjaar op hul hoog-
ste is.
Hierdie tendens kan nie altyd deur somer-
graanprodusente tot voordeel gebruik
word nie, omdat die tyd van aankope en
GEMIDDELDE INTERNASIONALE KUNSMISPRYSE (DOLLARWAARDE)
KUNSMIS
OKTOBER 2014
$/TON
OKTOBER 2015
$/TON
%-VERANDERING
%
Ammoniak (Midde-Ooste)
591
447
-24,4%
Ureum (46) (Oos-Europa)
335
253
-24,5%
DAP (VSA Golf)
412
440
+6,8%
Kaliumchloried (CIS)
301
285
-5,3%
Rand/dollar-wisselkoers
11,07
13,51
+22,0%
GEMIDDELDE INTERNASIONALE KUNSMISPRYSE (RANDWAARDE)
KUNSMIS
OKTOBER 2014
R/TON
OKTOBER 2015
R/TON
%-VERANDERING
%
Ammoniak (Midde-Ooste)
6 543
6 039
-7,7%
Ureum (46) (Oos-Europa)
3 712
3 418
-7,9%
DAP (VSA Golf)
4 554
5 944
+30,5%
Kaliumchloried (CIS)
3 334
3 850
+15,5%
GEMIDDELDE PLAASLIKE KUNSMISPRYSE
KUNSMIS
NOVEMBER 2014
R/TON
NOVEMBER 2015
R/TON
%-VERANDERING
%
KAN (28)
5 594
5 628
+0,6%
Ureum (46)
6 293
6 212
-1,3%
MAP
8 719
9 620
+10,3%
Kaliumchloried
6 942
7 222
+4,0%
TABEL 1: INTERNASIONALE KUNSMISPRYSE IN DOLLARWAARDE.
TABEL 2: INTERNASIONALE KUNSMISPRYSE IN RANDWAARDE.
TABEL 3: PLAASLIKE KUNSMISPRYSE.