62 / 112
Augustus 2017
60
Gee híéraan aandag
– DuPont Pioneer Weeg en Wen-wenner sê wat hulle doen
D
ie feit dat Roos Boerdery oor jare op produksie bly
fokus het, het hulle die 2015/2016-wenners vir die
DuPont Pioneer Weeg en Wen-sojaboonbesproeiings-
opbrengskompetisie gemaak. Hierdie boerdery word
in die Wonderfontein-area in die Belfast-distrik bedryf. Roos
Boerdery het al groot en diep spore in die landbousektor getrap.
Gerrit Roos is alombekend as daar oor graan – en veral sojaboon-
en mielienavorsing – gepraat word.
Verskeie instansies doen al vir jare op die plaas proewe om nuwe
middels, kultivars en verbouingspraktyke na te vors en te toets. Die
boerdery gebruik hierdie inligting om hul produksie te verhoog,
koste te verlaag en uiteindelik winsgewendheid te verhoog. Nie
net word die opbrengste verhoog nie, maar die risiko van veral
sojaboonverbouing word ook aangespreek.
Om te bly fokus op die gewas se produksie en metodes te
implementeer om die produksie te verhoog, het die boerdery beslis
gehelp om die hoogste besproeiingsopbrengs van 5,23 t/ha in
die DuPont Pioneer Weeg en Wen-opbrengskompetisie vir die
2015/2016 produksiejaar te behaal.
Die prestasie het ‘n redelike lang aanloop. Roos het jare terug
al die aspekte wat produksie benadeel geïdentifiseer en wend
konstruktiewe planne aan om die probleme aan te spreek. Dit
is ‘n voortdurende proses.
Wisselbou
Wisselbou is ‘n integrale deel van hierdie boerdery. Mielies word
na twee jaar se produksie met sojabone afgewissel en sodoende
word beide die gewasse se opbrengste verhoog. Die produksie
van hawer word ook in die wisselbouprogram ingespan om veral
sekere grondgedraagde siektes te verminder.
Grondgesondheid, -suurheidsbestuur en -vrugbaarheidsbestuur is
van die aspekte wat aangewend word om die droëlandgewaspro-
duksie te verhoog. Oor tyd kon daar met sukses bewys word dat
die bestuur van swamsiektes op die plaas ekonomies geregverdig
is. Tans word ‘n proaktiewe program ingespan om die effek van
swamme op beide die mielies en sojabone te minimaliseer.
Swamsiektes
By die besproeiingsojabone het veral swamsiektes die opbrengste
erg benadeel. Dié probleem kon hier met sukses verminder word
deur onder andere drupbesproeiing in te span. Druppers word
ondergronds geïnstalleer en op dié manier word die water vir die
plant op die regte plek geplaas.
Roos sê dat dit vir hom wil blyk asof veral die effek van Sclerotinia
met die vermindering van humiditeit verminder is. Die
drupbesproeiing bespaar water, maar is bestuursintensief. Die water
moet gefiltreer word en die druppers moet gereeld skoongemaak
word.
Op die plaas het veral die inspan van ‘n goeie voorkomende
swamdoderbestuursprogram die opbrengste met tot ongeveer
15% verhoog. Dit is interessant dat die prys van die swamdoders
nie noodwendig in hul werking weerspieël word nie. Elke pro-
dusent moet self toets wat op sy plaas die beste resultate lewer.
Bemesting
Presisieboerdery en presisiebemestingaanbevelings het ook ‘n groot
bydrae tot hoër opbrengste gelewer. Die langtermyntoediening
van kalk op die regte plekke en die regte hoeveelheid en die regte
tipe het veroorsaak dat die ondergrondse suurheid van die lande nie
‘n probleem is nie en die plante se wortels hierdie gedeelte van die
grond ook kan benut.
Die metode van bemestingtoediening en die tyd van toediening
het ook ‘n effek gehad om die plante se produksie te verhoog. Roos
sê dit wil voorkom of die sojabone beter vaar waar die bemesting
voor die tyd uitgestrooi word.
Sommige bemesting word uitgestrooi, ander word met planters in
verskillende dieptes in die grond ver en nader aan die pit geplaas
– wat help dat die plantwortels regdeur die sones en regdeur die
jaar bemestingstowwe kan bekom. Wees net versigtig om kunsmis
te naby aan die pit te plaas – dit is moeilikheid soek.
Bemesting van grond om die produksiepotensiaal van die hulpbron
te bereik, dra by om die produksie per hektaar te verhoog, maar
ook om die wins per hektaar te verhoog. Gedeeltes in ‘n land wat
die opbrengs verlaag omdat die hulpbron van só ‘n aard is, word nou
hiervolgens bestuur.
Die gebruik van spoorminerale en blaarvoeding speel ook ‘n rol.
Roos noem dat die aanwending van veral koper voor-blom dalk
‘n groter bydrae lewer as wat verwag word. Hierdie bespuiting
help klaarblyklik om die blommetjies beter te beskerm en die be-
stuiwingspersentasie te verhoog.
Die bestuur van veral Sclerotinia wat opbrengste erg benadeel, is
ook op die plaas ‘n uiters belangrike fokusarea. Deur navorsing te
doen, met kenners te praat en self proewe te doen, is bevind dat
dit sin maak om hul langgroeier-sojaboonkultivars vroeër te plant.
Die opbrengste wat deur hierdie stap verhoog word, regverdig die
inbring van nog ‘n planter om die kultivars vroeër geplant te kry.
Roos het nog ‘n geweldig-interessante waarneming gemaak. Deur
vir die sojabone ekstra stikstof tydens blom te verskaf, wil dit voor-
kom of die opbrengste van die sojabone dramaties verhoog kon
word. Die hoeveelheid blommetjies in die blompakkie wat bestuif
geraak het en peule geword het, is van ongeveer drie per pakkie tot
vyf per pakkie verhoog.
Hierdie ekstra peule en pitte het die opbrengste dramaties verhoog.
Die doelwit behoort te wees om soveel as moontlik van die blom-
metjies wat blom, bestuif te kry sodat dit in pitte omgesit word.
Stroop
Dit dra geensins by as ekstra pitte geproduseer word en nie in die
stropertenk beland nie. Om die stroopbaarheid van die sojabone
te verhoog, rol hy die sojaboonlande na plant. Dit lei daartoe dat
die stropers laer kan stroop en sodoende sal meer van die pitte in
die stropertenk opeindig.
FOKUS
Sojabone
Mini
PIETMAN BOTHA,
SA Graan/Grain
medewerker