NAMPO 2019

96 / 140

produkinligting
94
Graan|Grain
G edurende die wintermaande in die somerreënval­
gebied is een van die grootste probleme wat die
vleisbeesprodusent moet oorbrug, die negatiewe
effek van laekwaliteitweiding op die vermoë van
die dier om voldoende voer, oftewel voedingstow­
we, in te neem om aan sy voedingsbehoeftes te
voldoen.
Laekwaliteitweiding word gedefinieer as weiding wat eerstens
’n lae verteerbaarheid en tweedens ‘n lae voedingswaarde en
meer spesifiek ’n lae proteïeninhoud het.
Omdat weiding die primêre voedingsbron vir die herkouer
onder weidingstoestande is, sal die resultaat van laekwaliteitwin­
terweiding meebring dat die diere nie voldoende voedingstowwe
daaruit kan onttrek nie. Die diere sal dus massa verloor omdat voe­
dingstofinname laer is as dit wat nodig is om te voldoen aan die dier
se behoeftes vir onderhoud of groei.
’n Lekaanvulling se eerste doelwit is om die vermoë van die
rumenmikrobes te verhoog om ruvoer te verteer. Om dit doeltref­
fend te kan doen, benodig die mikrobes proteïen en spesifiek pro­
teïen wat in die rumen afgebreek sal word. Mikrobes gebruik stikstof
en eenvoudige aminosure as voedsel en boustene vir die vorming
van mikrobeproteïene. Die eerste beperkende faktor vir die doeltref­
fende werking van mikrobes is dus stikstof en wel in die vorm van
ammoniak. Die vlak waar die ammoniak in die rumen voldoende
is vir normale werking van mikrobes, is in die orde van 8 tot 10 mg/
100 ml rumenvloeistof. Ten einde dié vlakke van ammoniak in die
beeste se rumen te verkry, is ongeveer 180 g proteïen vanuit die lek
nodig.
Wanneer die vlak van proteïen in die weiding onder 6% daal,
sal dit die beskikbaarheid van proteïen of stikstof aan die mikrobes
nadelig beïnvloed. Dit is dus in dié tye wat die gee van proteïenge­
baseerde lekke ‘n positiewe bydrae sal lewer tot die vermoë van die
mikrobes om verbeterde werking te toon. Dit sal aanleiding gee tot
hoër weidingsinname en verteerbaarheid en gevolglik verhoogde
voedingstofinname.
Die feit dat Molatek gebruik maak van melasse in ons lekke, be­
voordeel die benutting van NPN in aanvullende voeding. Navorsing
wat by die Cornell Universiteit gedoen is en toegepas word in sui­
welrantsoene, het duidelik getoon dat die regte kombinasie en hoe­
veelhede van voedingstowwe soos stikstof (NPN) en energie (suiker
in melasse) die werking van mikrobes en dus verteerbaarheid en die
verskaffing van totale voedingstowwe, verbeter in herkouers.
Om natuurlike proteïen in lekke te gebruik, is egter duur en dit
moet dus aangewend word in tye wanneer dit die voordeel teenoor
die koste sal teruggee. So byvoorbeeld, kombineer Molatek natuur­
like proteïen met NPN in Molatek se Kondisielek. Dit kan deur die hele
winter vir jong, groeiende diere gegee word, asook vir laat-dragtige
koeie aan die einde van die winter, wanneer hul aanvullende pro­
teïenbehoefte hoër as 200 tot 220 g proteïen/koei/dag is.
Lekaanvullings
Die fokus met lekaanvullings moet wees om dit as ’n volledige stelsel
te benader en nie te kompartementeer in seisoene nie. Twee mas­
satydperke is baie belangrik by vleisbeeste, naamlik:
Die piekmassa aan die einde van die somer wat ’n groot invloed
het op die massaverandering wat deur die winter sal plaasvind. Hoe
laer die beginwintermassa, hoe laer sal die massa wees aan die
einde van die winter wat dan die proses van herstel by die koei sal
vertraag en die waarskynlikheid van suksesvolle dekking na kalf ver­
minder. Indien die weidingskwaliteit vroeg verlaag en die koei toon
dat die piekmassa laer en te vroeg gaan wees, moet ’n klaarge­
mengde produksielek soos Kondisielek of die onderhoudslekke,
Molatek se Proteïenlek, Dryveldlek en Wenlek, vermeng met graan
aan die koeie gevoer word. Sorg moet egter gedra word dat koeie
in laatdragtigheid 220 g proteïen en meer, afhangende van raam­
grootte en weidingskwaliteit, in die laat winter ontvang.
Dr Vlok Ferreira, nasionale tegniese bestuurder: Herkouers, RCL Foods
Winterlekke
dra by tot sukses
P
2019