97 / 132
95
September 2018
“Op die vergelyking is sy stikstof (N) by-
kans sewe keer hoër as sy bure s’n, sy
fosfaat (P) is omtrent vyf keer meer en sy
kalium en organiese koolstof (OK) is albei
oor ‘n duisend – wat beteken sy grond
organiese materiaalinhoud is by die 10%.
In Suid-Afrika is ons grondorganiese ma
teriaalinhoud ongeveer 1%,” vertel Dreyer.
Dieretuin onder ons voete
Hoe kry hy dit reg om hierdie “dieretuin
onder ons voete” aan die gang te kry? Toe
hy in 1993 met die herstel van sy grond
begin het, was die organiese koolstofin
houd van die grond ook maar ongeveer 1%.
Hy het weggespring met geenbewerking,
waarna die koolstofinhoud so ‘n bietjie
verbeter het. Nadat hy wisselbou ingespan
het, het dit matig nog verbeter. Na
monokultuurdekgewasse het dit nie regtig
verbeter nie en met multispesie-dekge
wasse het dit redelik begin toeneem.
Dit was egter eers nadat hy lewende hawe
ingebring het, wat hy werklik goeie resultate
bereik het. In 2013 was sy organiese kool
stofinhoud op 6% en toe Dreyer-hulle
verlede jaar die VSA besoek het, was dit op
10% (sien
Foto 1
op bladsy 97).
“Tydens die besoek – dit was in Augustus,
wat die ekwivalent van ons Februariemaand
is – het hy vir die seisoen tot ‘n week
voor ons besoek 50 mm reën gehad.
Twee dae voor ons daar was, is nog
20 mm aangeteken. Sy dekgewasse het
op daardie stadium besonder goed gelyk
– sien Foto 1. Sy lewendehawe-integrasie
sien soos volg daaruit: Beeste onder
ultrahoëdrukbeweiding, dan skape, dan
varke en uiteindelik hoenders wat hy in
hoenderhuise met sonpaneeldeure huisves
soos in
Foto 2
op bladsy 97 gesien kan
word. Die deurtjie gaan in die aand toe en
in die oggend oop. Daarvandaan kry hy
gesonde hoendereiers. Dan het hy boonop
byekorwe en ook ‘n groentetuin.”
Wat maak hy met die
voedsel wat hy produseer?
Omdat hy gesonde voedsel (waarop
geen chemikalieë gebruik word nie) vir ‘n
groeiende mark wat spesifiek daarom vra,
produseer, is die bemarking daarvan via
hul webtuiste (wat sy seun bestuur) na die
inwoners van die stad Bismarck, wat naby
hulle geleë is, geen uitdaging nie.
Twee maal ‘n week haal die tuisteskeppers
hul produkte op spesifieke punte, waar sy
seun dit aflewer, af. Volgens Brown doen
hy per hektaar (in geldwaarde) 20 keer beter
as sy bure.
“Dit is interessant dat Amerikaanse kon
sultante hul kliënte adviseer om hul plase
kleiner te maak, omdat hulle nie groot
plase doeltreffend kan bestuur nie.”
Navorsingsplase
In Amerika is daar per distrik, of ‘n paar
distrikte, ‘n navorsingsplaas waarvan die
produsente op die direksie dien en waar hul
kundiges het wat navorsing doen.
“Op een van die plase was ons by ‘n navor-
ser, mnr Dwayne Beck, van die navor
singsplaas Dakota Lakes Research Farm.
Daar het ons erdwurms gesien – wat hulle
nightcrawlers
noem – wat so ‘n groot gat
maak dat jy jou pinkie daar kan indruk. Op
‘n land waar dit die vorige week gehael het,
het van die erdwurms van die mielieblare in
hul gate ingetrek. Só benut die Amerikaners
die natuur om hul infiltrasietempo mak
simaal te benut.” Op
Foto 3
op bladsy 97
kan ‘n mens sien hoe die struktuur van
daardie grond lyk.
“Die struktuur van die grond was deur die
bank die hooftema by elke plaas waar ons
aangedoen het. Niemand is daar bekom
merd oor gronddiepte nie; almal konsen
treer op grondstruktuur.” Die grondstruktuur
wat hulle nastreef, lyk soos dié op Foto 3.
Beck het vir 27 jaar lank met sojabone en
mielies in ‘n 50/50-wisselbouproef geëks
perimenteer. Na 27 jaar het hy besluit om dit
te staak, want hulle het gevind dat te veel
stikstof in grond die grond kliphard maak,
aangesien dit die organiese materiaal te
vinnig afbreek.
“Ons wat in die ooste van Suid-Afrika boer,
is almal op hierdie stelsel, so dit was veral
vir ons insiggewend,” het Dreyer gesê.
“In Beck se proefdata wat hy beskikbaar
gestel het, het sojaboonopbrengs na ‘n
monokultuurdekgewas met 500 kg/ha ver
hoog en in ‘n diverse dekgewasmengsel
is sojaboonopbrengs met 1 t/ha verhoog.
Die Amerikaners stroop oor die algemeen
ongeveer 3 t/ha tot 4 t/ha.”
Sinergisme van
dekgewasse bewys
Op Menoken, nog een van die na
vorsingsplase, is in ‘n proef in ‘n droë
jaar vier verskillende monokultuurdek
gewasse geplant en in die vyfde proef is
al die gewasse gemeng. Uiteindelik was
die droëmateriaalproduksie op die ge
mengde proef vier keer dié van die mono
kultuurdekgewasse.
Die sinergisme van dekgewasse (tussen
verskillende spesies plante) word op dié
manier uitstekend bewys. Dieselfde pro
dusent pas ook hoëdrukbeweiding op sy
dekgewasse toe. Hulle het nie genoeg wer
kers nie, daarom gebruik hy ‘n motorfiets
om draad te span – plant penne in, rol draad
af en koppel elektriese drade – om vir die
beeste kampe te maak.
Insekbestuur
“By mnr Scott Gonnerman (York, Nebraska)
het ons gesien hoe ‘n mens sonder om
enige insekdoders te gebruik of deur BT-
mielies te plant, insekte tot jou voordeel kan
bestuur. Hy het kontak met entomoloë en
‘n laboratorium, so as hy ‘n plaag teëkom,
neem hy foto’s van die plaag en die insekte
wat dit veroorsaak en stuur dit vir die
entomoloë. Volgens hom kom die boodskap
dan 95% van die kere terug dat die insekte
op sy foto predatore is en dat hy hul net so
drie dae kans moet gee, dan sal die insekte
mekaar self uitsorteer.
“Rondom die lande is bestuiwers geplant
en hulle beplan ook die gras en bome daar
rondom met die oog daarop om die insekte
te kan bestuur.”
Dit was interessant dat sy spilpunte
onbenut gestaan het – omdat hy nie nodig
gehad het om te besproei nie, as gevolg
van die verbetering in grondgehalte en
waterhouvermoë.
BESTUUR
N (dpm)
P (dpm)
K (dpm)
OK*
Organies
2
156
95
233
Geenbewerking, lae diversiteit
27
244
136
239
Geenbewerking, medium diver-
siteit, hoë sinchronisasie
37
217
199
262
Geenbewerking, hoë diversiteit,
geen chemikalieë, lewende hawe,
chemikalieë
281
1 006
1 749
1 095
* Organiese koolstof
Getoets deur dr Rick Haney, ARS, Temple, Texas
TABEL 1: ‘N VERGELYKING VAN GABE BROWN SE GROND MET DIÉ VAN SY BURE.