43 / 132
41
September 2018
Dit is belangrik dat die verspreiding van hierdie spesie, wat in die
verlede tot hoofsaaklik koejawel-produserende produksiegebiede
beperk was, ondersoek word sodat produsente bewus daarvan is
sou dié pes in hul lande teenwoordig wees.
Eksperiment
Terwyl die aalwurmopname gedoen is, is tien mieliekultivars
(
Tabel 1
) wat in die oostelike en westelike mielieproduksiege
biede aangeplant word, ook in ‘n glashuiseksperiment vir hul
gasheergeskiktheid ten opsigte van
M. enterolobii
, getoets. Die in
ligting wat sodoende gegenereer is, gaan egter in ‘n opvolgeksperi
ment geverifieer word, maar word solank bekend gemaak.
Die eksperiment het behels dat 5 000 eiers en tweede jeugstadia van
hierdie knopwortelaalwurmspesie op wortels van twaalf- tot 14 dae-
oue mieliesaailinge geïnokuleer is en vir 56 dae gelaat is om daarin
voort te plant. Ses herhalings is vir elke kultivar gedoen.
Die plante is na hierdie tydperk verwyder en die eiers en tweede
jeugstadia is vanuit die wortels van elke kultivar geëkstraheer en
getel. Slegs een kultivar is as weerstandbiedend teen hierdie aal
wurmspesie geïdentifiseer, wat daarop dui dat die aanvanklike
5 000 eiers en tweede jeugstadia waarmee geïnokuleer is, oorskry is.
Minder as 5 000 eiers en tweede jeugstadia is uit wortels van hierdie
kultivar geëkstraheer. Daarenteen was meer as 5 000 eiers en tweede
jeugstadia in wortels van die ander nege kultivars teenwoordig,
wat ‘n aanduiding is dat
M. enterolobii
goed daarin kon voortplant.
Hierdie kultivars is dus vatbaar vir hierdie knopwortelaalwurm
spesie. Ten spyte van inligting dat mielies swak of geen gasheer vir
hierdie spesie is, dui resultate van hierdie Suid-Afrikaanse studie op
die teendeel.
Ook belangrik om in ag te neem is dat hierdie aalwurmspesie, asook
M. incognita
en
M. javanica
, ‘n voorkeur het vir warmer areas en
as termofiele geklassifiseer word. Met klimaatsverandering, wat ‘n
gegewe is, kan hierdie knopwortelaalwurmspesies in periodes waar
tydens hoër temperature heers, korter voortplantingsiklusse hê.
Dit kan lei tot hoër bevolkingsdigthede van hierdie aalwurm
spesies, wat meer skade aan gewasse en minder voedsel vir die
nasie tot gevolg kan hê. Die tendens waar ‘n 2°C- tot 3°C-verho
ging in temperatuur tydens die duur van glashuiseksperimente
(56 dae) aansienlike verhogings van
M. incognita
getalle in wortels
van sojaboonkultivars tot gevolg gehad het, ondersteun hierdie
uitlating en word in ‘n volgende artikel bespreek. Hierdie tipe van na
vorsing word ook beplan vir mieliekultivars met die knopwortelaal
wurmspesies wat uitdagings in plaaslike produksiegebiede inhou.
Die uiteindelike doel van aalwurmnavorsing is om beheerstrategieë
te ontwikkel wat daarop gemik is om aalwurmpeste se bevolkings
vlakke te verlaag sodat gewasse volhoubaar in die teenwoordigheid
van aalwurms verbou kan word. Geen aalwurmbeheerstrategie, en
kel of in kombinasie met ander, sal alle aalwurms uitwis nie, omdat
hierdie organismes oor buitengewone oorlewingstrategieë beskik.
‘n Omgewingsvriendelike en koste-effektiewe strategie om aal
wurmpeste se getalle drasties te verlaag is byvoorbeeld die gebruik
van swak of weerstandbiedende gashere (soos aangedui in Tabel 1).
Dit is ‘n alternatief vir aalwurmdoders waarvan enkeles tans op
mielies en geen op sojabone in Suid-Afrika geregistreer is nie.
Weerstandbiedende mieliekultivars wat in Tabel 1 aangedui is, het
byvoorbeeld
M. enterolobii
-bevolkings tot met 79% verlaag,
vergeleke met dié wat deur die mees vatbare kultivar onderhou is.
Indien sulke weerstandbiedende kultivars in kombinasie met ander
aalwurmbeheerstrategieë, soos aalwurmdoders, gebruik word kan
die bevolkingsvlakke van aalwurmpeste drasties in plaaslike produk
siestreke verlaag word. Deeglike beplanning is egter belangrik sodat
swak gasheer- of weerstandbiedende kultivars van wisselbou- en/
of dekgewasse in gewasrotasiestelsels ingesluit word om die bevol
kingsvlakke van aalwurmpeste oor die lang termyn te verlaag.
Insluiting van dekgewasse, as swak- of weerstandbiedende gashere
en/of vir die inkorporering van hul bogrondse dele, is ook belangrik.
Sulke strategieë kan die diversiteit van aalwurmbevolkings (veral dié
van voordelige aalwurms) in gronde bevorder en só bydra tot die
samestelling van minder skadelike aalwurmbevolkings wat minder
skade aan landbougewasse tot gevolg kan hê.
Ander aalwurmgenera
Alhoewel daar vir die doel van hierdie artikel slegs gefokus is op
knopwortel- en letselaalwurms, is daar ander aalwurmpeste wat ook
skade aan mielies en ander graangewasse kan aanrig, maar tot ‘n
mindere mate in geïsoleerde areas.
Hierdie aalwurmgenera sluit stompwortelaalwurms (
Nanidorus/
Paratrichodorus
), spiraalaalwurms (
Hoplolaimidae
), verdwergings
aalwurm (
Tylenchorhynchus
), ringaalwurms (
Criconematidae
) en
andere in. Ontledings wat by die Noordwes-Universiteit en LNR-
Graangewasse gedoen word, sluit egter die tel en identifikasie van
alle aalwurmpeste in sodat opgetree kan word sou een van hierdie
genera in wortel- en/of grondmonsters vanaf ‘n spesifieke lokaliteit
domineer.
Ontleding van grondmonsters vir die teenwoordigheid van voor
delige aalwurmgenera/-families word ook op versoek hanteer om
sodoende aan produsente ‘n aanduiding van die “gesondheid/
kwaliteit” van grond te gee.
Toekomstige navorsing
Met die oog op volhoubare voedselproduksie vir Suid-Afrika is
dit belangrik dat toekomstige navorsing voortdurend fokus op die
verspreiding en voorkoms van aalwurmpeste in plaaslike graan
produksiegebiede. Klimaatsverandering en die toenemende inslui
ting van bewaringsboerdery is maar twee faktore wat verandering
in aalwurmbevolkings tot gevolg kan hê en daarom moet “aalwurm-
oudits” voortdurend gedoen word.
KULTIVAR
GASHEERSTATUS VIR
M. ENTEROLOBII
DKC78-79 BR
Weerstandbiedend
DKC80-40 BRGEN Vatbaar
P2432 R
Vatbaar
LS 8518
Vatbaar
LS 85398
Vatbaar
VP 8405 B
Vatbaar
KKS 8410 BR
Vatbaar
IMP 51-22 B
Vatbaar
IMP 52-11 R
Vatbaar
BG 5285
Vatbaar
Tabel 1: Die gasheerstatus van geselekteerde mieliekulti-
vars ten opsigte van
Meloidogyne enterolobii
.