101 / 116
OP PLAASVLAK
Bewaringslandbou
Navorsing op watertafel-sandgronde (Deel 4)
5: Sojabone na mielies onder rip-op-ry (Foto 5a) en verminderde bewerking
(Foto 5b) op Springboklaagte (2015/2016).
5a
5b
99
October 2017
Gedurende beide die 2013/2014- en 2014/2015-seisoene is gevind
dat:
Ongeag die bewerkingspraktyk, die voorafgaande gewas (so-
jabone) mielie-opbrengs verhoog het vergeleke met mono-
kultuur-mielies.
Bewerkingspraktyke ook ‘n effek op mielie-opbrengs onder
wisselbou gehad het: Opvolgmielies na sojabone onder rip-op-
ry het ‘n hoër opbrengs gelewer as onder verminderde bewer-
king na sojabone.
Wanneer die wisselbou-effek met dié van bewerking
gekombineer is, byvoorbeeld mielies na sojabone onder
rip-op-ry versus monokultuur-mielies onder verminderde be-
werking, is betekenisvol hoër mielie-opbrengs verkry onder
eersgenoemde produksiestelsel.
Monokultuur-mielie-opbrengs onder rip-op-ry was betekenisvol
hoër as onder verminderde bewerking.
In ‘n sojaboon/mielie-stelsel, sojaboonopbrengste betekenisvol
hoër onder rip-op-ry as onder verminderde bewerking was.
In die uiters droë 2015/2016-seisoen het:
Mielies in wisselbou met sojabone onder verminderde be-
werking hoër opbrengste as onder rip-op-ry gelewer.
Monokultuur-mielies onder verminderde bewerking het hoër
opbrengste gelewer as onder rip-op-ry.
Voersorghum in wisselbou met mielies onder rip-op-ry hoër
biomassa-opbrengste gelewer het as onder verminderde
bewerking.
Sojaboonaanplantings ‘n totale mislukking was.
By al drie proefpersele is gevind dat sojabone onegalig opgekom
het en dat die onegaligheid vir ten minste ‘n maand duur waar op rip-
op-ry geplant is. Op ‘n meer ferm saadbed, soos met verminderde
bewerking, is die opkoms en vroeë ontwikkeling meer egalig en
vertoon die stand meer groeikragtig.
Om onegalige stande te voorkom, behoort primêre bewerkings
soos rip-op-ry direk na die oes van vorige seisoen te geskied. Later
gaan die rip-op-ry-sojabone dié van verminderde bewerking verby,
maar ‘n plantestandverlies gedurende die eerste maand is meestal
‘n blywende nadelige gevolg.
Teen die agtergrond van die feit dat die verminderde bewerking en
rip-op-ry-bewerkings vir ‘n aantal seisoene op dieselfde persele
gedoen is, kan die gevolgtrekking gemaak word dat as gevolg van
laer wateropname onder verminderde bewerking, grondwater-
oordrag van een seisoen na die volgende plaasgevind het – met
gevolglike hoër opbrengs in die volgende seisoen.
‘n Verdere gevolgtrekking is dat verminderde bewerking as ‘n
alternatief vir rip-op-ry in beduidende droë seisoene oorweeg kan
word. Dit bly egter steeds ‘n risiko om in ‘n droë seisoen te plant.
Erkenning
Die produsentemedewerkers mnre Danie Minnaar (Kroonstad),
Lourens van der Linde (Wesselsbron) en Thabo van Zyl (Losdoorns)
word bedank vir die entoesiasme, toewyding en insetkostes
waarmee hulle die proewe uitgevoer het.
Insetverskaffers, soos Omnia, Pannar en Syngenta word ook
bedank vir hul volgehoue belangstelling en insetkostes met die
proewe.