25 / 76
FOKUS
Geldsake en finansiële dienste
Spesiale
Die verband tussen entrepreneurs-
eienskappe en ϐinansiële prestasie
I
n Suid-Afrika moet die fokus daarop geplaas word om binne
die verskeie onderafdelings van die landbousektor te integreer,
aangesien daar ‘n groot verskeidenheid van geleenthede vir
ekonomiese groei bestaan. Dit kan aanleiding gee tot innoveren-
de maniere om beleggings binne die landbousektor te vergroot.
In 2016 is daar ‘n studie aan die Universiteit van die Vrystaat in
samewerking met drs Janus Henning en Henry Jordaan voltooi, wat
onder andere gekyk het na die kredietmodelle wat finansiële instan-
sies gebruik, sowel as ander faktore wat tot die kredietwaardigheid
van ‘n landbouprodusent kan bydra.
Een van die faktore was entrepreneuriese eienskappe. Die hoofdoel
van die studie was om te bepaal of belegging in die verbetering
van entrepreneuriese eienskappe sal lei tot verbeterde finansiële
prestasie.
‘n Boerdery se prestasie kan verbeter deur sekere finansiële pre-
stasiemaatstawwe en die faktore wat die maatstawwe beïnvloed,
in ag te neem. Om prestasie te bevorder, moet produsente fokus
op die minimalisering van koste, toename in besigheidsgroei en die
verbetering van die onderneming se winsgewendheid.
Al die faktore kan deur entrepreneuriese eienskappe aangespreek
word, naamlik besluitnemingsvaardighede, geleentheidsoekende
optrede, probleemoplossingsvaardighede en die produsente se
bekwaamheid om te kan netwerk. Al die vaardighede en meer,
se verhouding met die finansiële prestasie van die boerdery, is
ondersoek.
Deur die hulp van ‘n finansiële instansie, is daar regoor Suid-Afrika
finansiële inligting sowel as antwoorde op ‘n entrepreneuriese
vraelys ingesamel. Die inligting is as hoogs konfidensieel beskou
en geen name/persoonlike besonderhede is aan enige van die
resultate gekoppel nie.
Bepaling van entrepreneurseienskappe
Daar is nie een spesifieke definisie vir entrepreneurskap waaroor
die akademici saamstem nie. Sekere terme word egter in die meer-
derheid van die definisies gebruik, naamlik innovering, lokus van
beheer, geleentheidsoekend en die risikonemende ingesteldheid
van die produsent, waaroor hulle saamstem.
Daarom word aanvaar dat ‘n produsent wat die risiko neem om
nuwe geleenthede aan te gryp en wat op ‘n innoverende manier die
geleenthede identifiseer en aanpak of benader, as entrepreneuries
beskou word.
Die entrepreneurseienskappe van ‘n individu kan op verskillende
maniere gemeet word. In die laaste dekade of so was entrepre-
neuriese vaardighede die mees populêre metode onder die
akademici. Die rede hiervoor is dat die metode en benadering tot
vaardighede die volgende insluit: Eienskappe, kenmerke, vermoëns
en vaardighede as onderliggende dimensies.
Entrepreneuriese vaardighede berus op die benadering dat die
gedrag en besluite van ‘n individu geneig is om hom of haar meer
entrepreneuries in sy/haar aktiwiteite te maak.
Die instrument wat gebruik is om die entrepreneurseienskappe
te bepaal, het die vaardighede in
Tabel 1
in die studiegroep
geïdentifiseer. Die vaardighede lewer elk ‘n bydrae tot spesifieke
entrepreneurseienskappe wat belangrik is om sukses in die finan-
siële bestuur van die boerdery te bereik.
23
May 2017
SIMONE NIEUWOUDT,
junior lektor: Departement landbou-ekonomie, Universiteit van die Vrystaat
ENTREPRENEURIESE VAARDIGHEID BESKRYWING
Konseptuele vaardighede
Hierdie vaardighede lê klem op die manier waarop die produsent dink en hoe hy/sy probleme
benader en analiseer, verwerk en daarop reageer.
Verhoudingsvaardighede
Verhoudingsvaardighede word geassosieer met die produsent se vermoë in onderhandeling, in-
teraksie met ander partye betrokke by die boerdery, persoonlike netwerke en die mate waartoe die
produsent verantwoordelike risiko neem.
Geleentheidsvaardighede
Die vaardigheid meet die produsent se soeke na nuwe geleenthede in die landbousektor. Hierdie
nuwe geleenthede sluit in toename in markaandeel, effektiwiteit van die boerderyprosesse of die
vermindering van geleentheidskoste.
Strategiese vaardighede
Dit is die mate waartoe die produsent strategieë wat handel oor die organisering en bedryf van die
boerdery benader, evalueer en implementeer.
Bedryfsvaardighede
Die manier waarop die produsent sy bestuur en die bedryf van die boerdery benader. Dit benader
die daaglikse betrokkenheid en die vaardigheid van die produsent om die onderneming te bestuur.
Toewydingsvaardighede
Dit is die toewyding wat ‘n produsent aan die dag lê om ‘n sukses van enige nuwe onderneming
of uitbreiding van ‘n geleentheid of sukses van die boerdery te maak. Die toegewydheid (
commit-
ment
) om te presteer.
Ondersteuningsvaardighede
Dié vaardigheid is gebaseer op hoe die produsent sy/haar eie sterk punte en swak punte sien en
hoe maklik dit vir hom/haar is om daaruit te leer en te verbeter.
TABEL 1: ENTREPRENEURIESE VAARDIGHEDE WAT DEUR DIE STUDIEGROEP GEÏDENTIFISEER IS.