32 / 72
Mei 2016
30
Finansieringswenke vir
BOERDERYSUKSES
“B
id, glo en doen – in daardie volgorde” was die raad van ‘n
Langkloofprodusent in my jong dae op ‘n Eersterivier-strand-
dienskamp toe ek hom vra na die rede vir sy sukses. “Doen wat jy in
geloof vra, sodat jy geseën kan word.”
Ek het ‘n paar ervare produsentevriende uitgevra oor die “doen”-
gedeelte en wat hulle raad aan medeprodusente is wat ‘n sukses
van hul boerderye wil maak. Hierdie produsente, wat elk meer
as 40 jaar by hul eie boerderye betrokke is, het ook raad aan
jonger produsente wat weens die droogte onder kontantvloeidruk
gebuk gaan.
Hier is hulle tienpuntplan oor wat om te doen:
Kry kontant in
Dit is belangrik om kontant in te kry. Raak dadelik van onproduk-
tiewe bates ontslae en verminder jou skuld.
Vroulief kan gaan werk en daardie bos bloekombome kan nou uit-
gekap word. Leefstylkoste moet inkrimp. Briek alle uitgawes. Moe-
deloosheid leer jou om vyf keer te dink voor jy ‘n uitgawe aangaan.
Fokus op die kort termyn en moenie nuwe langtermynverpligtinge
aanpak totdat die reënval- en pryssiklus weer draai nie. Praat met jou
personeel. Personeel moet ook hul kant in swaar tye bring.
Moenie met oespryse spekuleer nie
Almal behaal nie ewe veel sukses met verskansing op Safex nie.
Die ideaal is om graan uit die silo en nie van die land af te prys nie.
Al moet graan oor die langer termyn opgeberg word en die by-
komende stoorkoste betaal word, is die stoorkoste ‘n fraksie van die
prys wat vir graan betaal word.
Daar is gewoonlik twee keer ’n jaar in die loop van die bemarking-
seisoen ’n goeie geleentheid om opgebergde graan te prys. Pryse
is nou hoog. Waak daarteen om hierdie prysgeleenthede te gebruik
voordat jou grond se vogstatus dit regverdig.
Verskans, maar moenie met graanpryse spekuleer nie. As jy moet,
doen dit dan net met kontantgeld wat kan klaar raak sonder dat dit
jou boerdery in gevaar stel.
Gebruik ‘n oortrokke fasiliteit reg
Moenie ‘n oortrokke korttermynfasiliteit vir mediumtermynskuld-
doeleindes aanwend nie. Omstandighede kan verander en dan kry jy
dit nie gou weer terugbetaal nie.
Rentekoste is hoër as ‘n mediumtermynfasiliteit.
Koop slegs nodige masjinerie
Moenie masjinerie aankoop waarsonder jy kan klaarkom nie. Ge-
bruik huidige masjinerie en tegnologie optimaal en doeltreffend.
Moenie ‘n BTW-terugbetaling as ‘n deposito gebruik nie, maar koop
dit eers wanneer jy ten minste ‘n 50%-kontantdeposito kan betaal.
Finansier projekte om die knoop deur
te haak
Wanneer jy reg is om uit te brei, waak daarteen om die maksimum
finansiering op te neem waarvoor jy kwalifiseer. Neem slegs
finansiering uit wat die knoop van jou nuwe boerderyprojek gaan
deurhaak.
As daar ‘n oranje lig opgaan wat jou kontantvloeibehoeftes betref,
moenie die skuldverpligting aangaan nie. Verminder ‘n nuwe voor-
genome boerderyprojek se wins met die helfte en verdubbel die
koste daarvan. Projekkostes is altyd later hoër en winste kleiner. As
die projek steeds belowend lyk, oorweeg dit.
Diversifiseer om te groei
Diversifiseer in vertakkings waarin jy goed is, want dít en die kli-
maat bepaal jou rigting vir groei en die bates waarin jy belê. Kry
eers jou bestaande boerdery onder die knie.
Verhoog kredietblootstelling nadat ‘n oes
op die lande is
Koop noodsaaklike insette soos saad en kunsmis vroegtydig aan
en streef daarna om dit uiteindelik kontant te betaal. Probeer
intussen om ten minste die helfte daarvan kontant te betaal.
Wanneer daar ‘n oes op die lande is, kan jy jou blootstelling aan
produksiekrediet verhoog.
Vermy nie-boerderyverwante laste
Jou boerdery se bate-tot-lasteverhouding gee ‘n aanduiding of
jou skuld gedelg kan word. Bepaal eerder of jou kontantvloei nuwe
skuld kan regverdig en dit kan terugbetaal.
Wees konserwatief met grondaankope
Neem langtermynbesluite soos grondaankope se swakste scenario
in ag. Koop in ‘n swak jaar en betaal dit in goeie jare af.
Met grondaankope is dit belangrik om ‘n vaste rentekoers en -termyn
te probeer onderhandel en grond so gou moontlik af te betaal. Be-
taal ‘n deposito vir die helfte van die aankoopbedrag en moenie
betaal net wat jy wil nie.
Ego
Moenie dat ego jou doelwitte in die wiele ry nie. Daar is ‘n lewe buite
boerdery as alles skeefloop. Produsente is uitstekende sakemanne.
‘n Ouer produsent se finale raad aan jonges: “As julle jonges nou
laat lê, gaan julle moet vroeg opstaan wanneer julle oud is!”
PROMOSIE-ARTIKEL
WESSEL LEMMER,
Absa AgriBesigheid
KONTAK ABSA AGRIBESIGHEID BY
086 004 0302