ISSN 1814-1676
EIENAAR/UITGEWER
GRAAN SA,
POSBUS 74087, LYNNWOOD RIDGE, 0040
Tel: 086 004 7246
E-pos:
www.grainsa.co.zaSUBSKRIPSIE EN VERSPREIDING
(ADRESVERANDERINGE):
Marina Kleynhans
SA GRAAN/GRAIN,
POSBUS 88, BOTHAVILLE, 9660
Tel: 086 004 7246
E-pos:
marina@grainsa.co.zaREDAKSIE
BESTURENDE REDAKTEUR:
Johan Smit
Tel: 018 468 2716 • Sel: 082 553 7806
E-pos:
johan@infoworks.bizREDAKTEUR:
Estie de Villiers
Tel: 081 236 0534 • Sel: 083 490 9449
E-pos:
estiedv@mweb.co.zaREDAKSIONELE ASSISTENT:
Elmien Bosch
Tel: 018 468 2716 • E-pos:
elmien@infoworks.bizGRAFIESE ONTWERP:
Ashley Erasmus,
Infoworks Media Publishing
Tel: 018 468 2716 • E-pos
:
ashley@infoworks.bizDRUKWERK:
Colorpress
Tel: 011 493 8622
MASSAVERSPREIDING:
Prosource
Tel: 011 791 0410
SPOTPRENTTEKENAAR:
Frans Esterhuyse
ADVERTENSIEVERKOPE
KOLBE MEDIA – Kaapstad
Jurgen van Onselen
Tel/faks: 021 976 4482 • Sel: 082 417 3874
E-pos:
jurgen@kolbemedia.co.zaGRAAN SA HOOFKANTOOR
Blok C, Alenti Office Park
Witheritestraat 457
Die Wilgers
Pretoria
0041
Tel: 086 004 7246
Faks: 012 807 3166
Besoek Graan SA by
www.grainsa.co.zaof
skandeer dié QR-kode:
• Die menings van die skrywers van artikels in hierdie blad
is hul eie en verteenwoordig nie noodwendig die mening
van Graan SA nie.
•
The opinions expressed by contributors are their own.
They do not necessarily express the opinion of Grain SA.
• “Promosie-artikels” is betaalde artikels; terwyl “produk-
inligting”-artikels feite kan bevat oor kommersiële produkte.
•
´Advertorials´ are paid articles; while ´product informa-
tion´ articles may contain facts on commercial products.
ALLE regte van reproduksie van alle berigte, foto’s, teke-
ninge, advertensies en alle ander materiaal wat in hierdie
tydskrif gepubliseer word, word hiermee uitdruklik voorbe-
hou ingevolge die bepalings van Artikel 12(7) van die Wet
op Outeursreg Nr. 98 van 1978 en enige wysigings daarvan.
86 Politieke ontleding:
Die verkiesing is nié net nog
‘n verkiesing nie
88
Wat behels die nuwe onteieningswet?
90 Graan SA/Sasol fotokompetisie:
Moenie van beligting vergeet nie
90
Hans lê finaal sy pen neer
RUBRIEKE
/
FEATURES
4
Graan SA Standpunt:
Nóú moet ons koelkop bly
5
Grain SA Point of View:
Now we have to remain level-headed
5
Uit die Woord
7
Om die waarheid te sê...
7
Op die kantlyn
93 Kuier saam met Abrie:
Welkom by Alice in Wonderland...
95 Wiele vir die plaas:
Totsiens ou grote…vaarwel aan die
Land Rover Defender
96 E-posse:
‘n Bedreigde spesie
Deur John Deere Financial plaas ons jou,
die produsent, in die posisie om die nuutste
John Deere-tegnologie teen persoonlik-
gestruktureerde finansiering te bekom.
3
Voorblad
/
Cover
Julie 2016
82
‘N RUSTIGE OU
met ‘n brandende passie vir landbou
S
A Graan/Grain
het Graan SA se voorsitter, Jaco Minnaar,
net eers ‘n kansie gegee om behoorlik sy sit in die saal
te kry, voor ons met hom gesels het oor sy nuwe ver-
antwoordelikheid, sy boerdery en die organisasiewat hom
na aandiehart lê.
Versprei jou risiko
Risikoverspreiding is, volgens hom, vandag die sleutelwoord. “Daar
is verskeiemaniere om dit te doen, byvoorbeeld deur verskillende
gewasse te plant en teen verskillende planttye te plant. Dit is ook
belangrikdatal jougrondnie ineengebiedofnabyaanmekaar isnie.
“Ja, dit is heerlik as al jou grond langsmekaar is en jy nie ver hoef
te ry nie,maar vanjaar het weer eens gewys wat droogte en reën
wat kol-kol voorkom, kan doen. As al jou boerdery-aktiwiteite
gekonsentreer is,mis die een bui reën jou dalk net-net of ‘n haelbui
tref alles,” vertelhy.
Volgenshom is risikoverspreidingsopsieswaarna ‘ngraanprodusent
vandag kan kyk goeiewisselbougewasse, verminderde bewerking,
opbou van grondkwaliteit, ‘n goeie veefaktor en selfswild.Dit sluit
ookbeleggingsbuite joueieboerdery in,maarhywaarsku:Fokusop
beleggingswatgroei enwaarde toevoeg.
“Dit is uiters gevaarlik om al jou eiers in eenmandjie te hê.Droogte
in Suid-Afrika is ‘n gegewe – veral verder na diewestekant. En die
koste van produksie het só hoog geraak, dat jy in een jaar alles
kan verloor. In sommige gebiede is die produksiekoste van graan
onrusbarendnaby aandie totalewaarde vangrond!”
Dié graanprodusent is self betrokke by die teel vanwild. Hy brei ‘n
bietjie daaroor uit. “Met die hoëwaarde vanwild, kan klein stukkies
weiding nou effektief benut word deur hoëwaarde-wildspesies en
só help om jou boerdery te diversifiseer.Die regte spesies is egter
uitersbelangrik.
“Die basis van die wildmark sal altyd in die trofee- en jagbedryf
wees. Jou risiko is beduidend kleiner as die spesies waarmee jy
teel,goed indiémarkgevestig isendiewaardevan joudiere relatief
nabyhieraan is.
“Wanneer daar na die goedkoper wild gekyk word, moet jy eko-
nomie van skaal hêomdie som te laat klop,maar as jy hoërwaarde-
spesies soosbuffels, swartwitpense enbastergemsbokkeoorweeg,
klopdie somop ‘n klein skaal.
“Hierdie trofeewild sewaardeword ook in dollar-terme gemeet.Dit
isdusboonop ‘ngoeie rand-verskanser,”meenhy.
Jaco verduidelik dat kleurvariasie in diere die afgelope paar jaar ‘n
baie goeie belegging was,maar dat die risiko hoog is, aangesien
daar nie ‘n volhoubaremark daarvoor is nie. “Die probleemmet die
kleurvariasie in wild is ook dat die variasies in diemeeste gevalle
van swakker gehalte is as die opregte diere.” Sy raad is om dalk
eerder te kykna spesieswaarditniediegeval isnie.
Die seisoen wat voorlê
Die nuwe produksieseisoen klop aan die deur en produsente is
reedsbesigomhulpotlodeskerp temaakenhulbeplanning tedoen.
SAGraan/Grain
wouweetwatter raadhethyvirprodusente rakende
dienuweproduksieseisoen?
Sonder aarseling antwoord hy: “Sorg betyds dat jou finansiering
in plek is – praat vroeg genoeg met jou finansierder. Pryse gaan
waarskynlik heelwat gedurende die seisoen beweeg, so as jy op ‘n
gewasbesluit,maak tenminste ‘nminimumprys vas.
“Besluit oordeelkundig. Om witmielies teen uitvoerpariteit te pro-
duseer kan ‘n risiko wees – in Suid-Afrika kan ‘nmens nie op die
lang termyn teen uitvoerpariteit produseer nie. Daar is dalk ander
gewasse wat meer winsgewend verbou kan word. Sorg dat jou
toerusting reg is voor die seisoen. Diemeeste produsente kan nie
vanjaar foute bekostig nie. Bestuur jou risiko’s enmoenie onnodig
kanse vat met grondvog, gewasse, finansiering en skuld nie,”
benadrukhy.
83
July 2016
AKTUEEL
ProÀel
– Ontmoet Graan SA se nuwe voorsitter
ESTIEDEVILLIERS,
redakteur:
SAGraan/Grain
Hy beklemtoon ook hoe belangrik rekordhouding en beplanning is.
“Om temeet, is om te weet. Sonder goeie rekords, is beplanning
uitersmoeilik. ‘nMens se geheue ismaar kort – en ek sê dit uit eie
ondervinding.Historiese inligting,hetsyoorproduksieof finansieel,
is alhoe jy salweetofdaar vorderinggemaakword.
“Hierop kan foute of goeie besluite uitgewys word, waarop daar
dan virdie toekoms voortgebou kanword.Sonderpresisieboerdery
hetmy boerderywaarskynlik vandag niemeer bestaan nie. En dit
maak júís produksierekords en beplanning heelwatmakliker, want
nou kan ek elke stukkie vanmygrondmeet, aanpas enbeplan.Dele
watnie ekonomies isom tebewerknie,wordniemeergeplantnie,”
antwoordhy.
Jacobreiuitoorpresisieboerdery. “Waarekboer isdiegrondenogal
wisselvallig. In normale jarewisselmielieopbrengstemaklik tussen
2 t/ha en 10 t/ha in dieselfde stroperbaan en juis daaroor kan jy nie
alles op dieselfdemanier bestuur nie. Diemeer effektiewemanier
vanbenuttingmaak ‘nwesenlike verskil inwinsgewendheid.”
Hy het agterkom dat – selfs na 15 jaar se varieerbare toediening
– sekere goeie dele steeds net beter raak. “Ek doen varieerbare
toediening van kalk, kunsmis, saad en chemiesemiddels en as
gevolgvanspoorverkeerstelselhetekookstuurstelselsopdie
meestevanmy trekkers.Data-integrasie isuitersbelangriken
daaromgebruik ekooknet eenmaatskappy se toerusting.”
Oor produksiepraktyke
Jaco het nie net een gewasverbouingstelselwat hy op al
sygrond toepasnie.Hygebruikverskillende stelsels.Op
sommige gronde (30%) pas hy geenbewerking (
no-till
)
toemetgewasrotasie tussenmielies en sojabone.
“Hierdie gronde het ‘n hoër klei-inhoud en ander
eienskappewat dit geskikmaak vir geenbewerking.
Op die ander 70% pas ek verminderde bewerking
toe,maarmet ‘n diepripaksie van tyd tot tyd. Dit
is nie noodwendig elke jaar nie,maar hang van die
grond af.”Hier volghy ‘ngewasrotasie vanmielies,
sojabone en soms sonneblom.
Die produksie van gewasse hang nóú saam met
die kwaliteit van die grond. “Hoe beter die grond
(biologies,chemiesen fisies),hoebeterdieproduksie.
Ek poog om konstantmy grond te verbeter deur
bemesting, bekalking en verbouingspraktyke.
In die meerderheid van gevalle is dit net
iets kleinswat gedoenword,wat ‘n groot
verskil kanmaak.”
Hy glo ook aan ‘nwisselboustel-
sel. “Heelwat werk is al in die
verlede hierop gedoen en die
uitwerking van monokultuur
is deeglik gedokumenteer.
‘n
Produsent moet
ook
finansieel kan oorleef – en
daarommoet jymaar jaarliks
die sommemaak.
“Ons weet wisselbou is goed vir
die grond, maar as dit finansieel nie
sin maak nie, is dit moeilik. Ek pas al vir
baie jare wisselbou toe – aanvanklik was dit
opmielies en koring,maar die kompeterendheid
van koring en die wisselvalligheid van opbrengste
op koring in ons gebied, het die risiko net te groot
laatword.
“Dit iswaarom ons oorgeskakel het na sojabone,maar ons in
dieweste het nog heelwat uitdagingswat sojaboonproduksie
betref. Sojabone se vatbaarheid vir droogte bly ‘n besondere
uitdagingenons salmoet leeromdit tebestuur.Ons kryegtergoeie
resultatemetwisselbou en vogbestuurstelsels,” sêhy.
Blitsfeite
Jacobus Johannes (Jaco) Minnaar (39) boer op die plaas
BotesrustnabyHennenman.
Jacobedryf ‘ngemengdeboerdery.Syboerderyvertakkings
bestaan hoofsaaklik uit droëlandgraan (mielies, sojabone en
sonneblom) – enookbee
ste, skape enwild.Boerderyvloei sterkdeur syare:Sypaenalbei syoupaswas
produsente.Hy isdievierdegeslagwatopdiegrondboeren
tenminstedie vyfdegeslagwat indieomgewingboer.
Dié gebore en getoë “Hennenmann
er” ismetNicolene(self
‘nboerenooi)getroudenhullehet tweekinders:Henke (8)en
Daniël (5).
Naweke isgesinstyd – kwaliteittyd.Tussen sybesige skedule
deurprobeerhyookom so vermoontliknieuit te slaapnie.
Diéprodusenthet ‘ngraad in Landbou-ingenieurswese.
Hybeskryfhomself as eerlik,betroubaar en rustig.
July2016
JacoMinnaar sebetrokkenheid
bygeorganiseerde landbouhetby
dieHennenmanBoerevereniging
in 2001begin – eers as sekretaris
en later as voorsitter.Van 2003
tot 2010dienhyopVrystaat
Landbou seuitvoerendebestuur
en is sedert 2010opGraanSA se
hoofbestuur. InMaart vanjaar is
hy as voorsitter verkies.
82
PROFIEL