6 / 116
4
e
k sit en lees berigte oor die landbousektor in verskeie
lande en raak só bewus van ander produsente se unieke
probleme. Die droogte, politieke onstuimigheid en swak
ekonomiese toestande in Suid-Afrika het mos maar die
geneigdheid om jou net op jou eie dilemma te laat fokus.
Ek lees die betoog van die Britse produsente wat tot 55% van hulle
jaarlikse inkomste van die EU se subsidiesisteem gekry het. Dalk
is dit erger as ‘n droogte! Ek spot baie keer met die Europeërs en
Amerikaners só daaroor: “In South Africa we farm our land to get an
income and you farm your government to get an income.”
Die ironie is dat ons nou ‘n stryd het om daardie grond te behou
waarmee ons ons inkomste moet verseker en hulle weer het ‘n stryd
om hul regeringsubsidies te behou sodat hulle hul inkomste kan
handhaaf. Albei die situasies is sleg vir landbouers, maar wat is nou
eintlik die ergste?
‘n Professor van die besigheidskool in Genève, Switserland, het een-
dag vir ons in ‘n klas gesê dat beleid soos verkeersreëls behoort
te wees: Voorspelbaar. Jy moet met redelike sekerheid kan sê dat
alle motors gaan stop wanneer die verkeerslig na rooi toe oorslaan.
Dan weet al die padgebruikers min of meer wat om te verwag en
wat om te doen. Nou ja, nodeloos om te sê dat dit sy eerste be-
soek aan Suid-Afrika was en dat hy nog min ervaring van ons taxi-
bestuurders gehad het. Sy beginsel bly egter steeds soos ‘n paal bo
water staan.
Graanprodusente in Suid-Afrika beskik oor die vermoë om deur
droogtes te werk en ‘n plan te maak. Ons weet daar is sulke tye en
probeer voorsien en planne beraam, maar vir die onvoorspelbaar-
heid van beleid kan nie maklik voorsiening gemaak word nie.
Graan SA probeer daagliks om daardie voorspelbaarheid te verbeter
en om seker te maak dat beleidmakers die implikasies van lukrake
veranderinge beter insien.
Met die plaaslike verkiesings, hoë voedselpryse en groter-wordende
ongelukkigheid onder veral die werklose jeug, is die brandasem
beleidmakers baie opsigtelik in die vergaderings wat ons hier in
Pretoria bywoon. Dit is nie net hul onkunde oor die landbousektor
wat dan na vore kom nie, maar ook die ondeurdagte instruksies van
die politici wat net eenvoudig dit of dat nóú moet laat gebeur.
Baie keer moet die belaglike verwagtinge van sulke amptenare en
die uitkomstes wat daaraan gekoppel is, dan buig voor die natuur en
die seisoen: “Meneer, ons kan nie nou mielies plant nie – al het dit
gereën. Dit is winter in die Vrystaat. Ons plant eers weer in Novem-
bermaand!”
Hierdie buig voor die natuur (en nie soos hulle soms dink voor
hardkoppige produsente nie) maak ‘n deur oop om die gesprek oor
beleid te kan voortsit. Die harde realiteite van die droogte en die
uitwerking van hoë voedselpryse op die arm gemeenskappe is vir
beleidmakers ‘n reuse kopseer.
Daar is nie kitsoplossings hiervoor nie. Goeie langtermyn, voor-
spelbare beleid is al wat die negatiewe uitwerking kan versag. Ver-
sag ja, nie wegneem nie. Landbou is soos ‘n groot boot, jy draai dit
nie sommer in ‘n uur om nie.
As ek die manne in die suide reg aanhoor, dan lyk dit of die droë
jaar in die Swartland gedraai het en die wintergraanoeste mooi
aankom. Wat die noorde betref, is ons nou in die sessie na tee op
die vyfde dag van ‘n kriekettoets. Ons kolf vir ‘n gelykopuitslag.
Daar is nog so paar paaltjies in die bank, maar wen kan ons nie meer
nie. Vasbyt, manne! Ek raak saam met julle opgewonde en sien uit na
‘n nuwe, nat seisoen.
Daar is geen kitsoplossing
vir ons probleme nie
JANNIE DE VILLIERS,
uitvoerende hoofbestuurder/CEO
“
Graan SA probeer
daagliks om daardie
voorspelbaarheid te
verbeter en om seker te
maak dat beleidmakers
die implikasies van
lukrake veranderinge
beter insien.
“
STANDPUNT
POINT OF VIEW
Graan SA
Augustus 2016