SA Graan February 2019

3 / 68

1
MEDEWERKERS vir hierdie uitgawe
Marlese Bester, Pietman Botha, Mariëtta Cronjé, Lourens de Kock, Jannie de Villiers, Alzena Gomes, ds Koos Kirsten, Corné Louw, Ikageng Maluleke, Jenny Mathews,
prof Neal McLaren, Loureine Muller, Lisa Rothmann, Marius Ras, Marda Scheepers, Neil Stevens, dr Dirk Strydom, Elriza Theron, Luan van der Walt, Kobus van Zyl,
dr Gerhard H Verdoorn, Nico Vermaak, dr Marinda Visser en Jacques Wilken
w anneer laas het jy stokbrood gemaak of selfs geëet?
Die Ledelandskap-rubriek op bladsy 8 berig oor die
Agri-Expo Livestock-tentoonstelling en die Groot
Plaasproe-fees wat in Oktober verlede jaar by
Stellenbosch gehou is. Besoekers aan die Koring-
bedryf-museum kon daar ’n stukkie rou deeg kry om
hul eie stokbrood mee te maak.
Dit het my laat terugdink hoe ons as kinders stokbrood op die plaas
gemaak het: Die grootste opwinding van die hele stokbrood-maak-
avontuur was om die regte stok in die bloekombos te gaan kry, dit te
ontbas sonder dat ’n vinger in die slag bly (het jy al gevoel hoe glad
so ’n skoongemaakte bloekomtak voel?) en natuurlik die vuurmakery.
Die stokbroodbakkery was nooit ’n danige sukses gewees nie: Ons het
dit óf te dik om die stok gedraai en dit was nog binne-in rou as ons dit
wou eet óf ons het dit te lank oor die te warm kole gehou en dit was
pikswart verbrand. Maar dit het nie saakgemaak nie – dit was die hele
voorbereidingsproses wat dit so lekker gemaak het – en al die botter
en appelkooskonfyt wat ons by die gaatjie ingegooi het. (Raai wat gaan
die kinders doen as ons weer by Ouma op die plaas gaan kuier?)
Die koringbedryf werk al meer as vier jaar aan ’n omdraaistrategie. Een
van die mikpunte in dié strategie was om die graderingsmaatreëls te
verander. Op bladsy 44 vertel dr Dirk Strydom (Graan SA) van die talle
gesprekke en onderhandelings wat binne die forum – en meer spesi-
fiek binne die Handels- en Bemarkingswerkgroep – plaasgevind het.
Verskeie voorstelle is gemaak en mandate is vir elke weergawe vanaf
produsente deur die Wintergraanwerkgroep asook tydens Graan SA
Kongres en produsente-inligtingsdae ontvang.
Teen die middel van 2018 was daar uiteindelik ’n werkbare voorstel
waarmee al die partye in die forum tevrede was. Die voorstel is by die
Koringforumvergadering goedgekeur vir indiening by die Departement
van Landbou, Bosbou en Visserye. Die voorstel van die veranderinge
in die graadprysverskille is ook aan die JSE gestuur. “Die veranderinge
is uiters positief en Graan SA is van mening dat dit produsente in die
toekoms kan ondersteun om koring meer volhoubaar te produseer,”
het dr Strydom gesê.
Met die heersende droogte, lae aanplantings én die kosteknyptang
waarin mielieproduksie hom bevind sal daar na dese straks ook ’n
omdraaistrategie vir die mieliebedryf bedink moet word. Ons harte en
gebede gaan uit aan al die produsente wat raadop is en nie meer weet
watter kant toe nie. Sterkte!
ESTIE DE VILLIERS, redakteur
VOORPUNT
Meet our
contributors...
DR GERHARD VERDOORN (CropLife Suid-Afrika)
sê dat 2018 ’n kneljaar was vir produsente wat
met bye boer en bestuiwingsdienste aan gewas-
produsente voorsien. Honderde byekolonies is
uitgewis nadat profenofos as insekdoder op die
kanola gespuit is terwyl die plante in volle blom
was. Dit het groot onmin tussen byeboere en
kanolaprodusente veroorsaak, maar gelukkig het
die partye bymekaar gekom en sake uitgepraat.
Kan kanolaproduksie en bye saamleef? Lees
meer op bladsy 30.
Hoe vergelyk Graan SA se heffings met
ander instansies se heffings? Die Graan SA
Bemarkingswerkgroep het dit goed gedink om ’n
benchmark-oefening te doen. Die lede het inligting
verskaf in terme van wat die bedryfsheffings vir
ander gewasse waarmee hul boer, is. DR DIRK
STRYDOM (Graan SA) verduidelik op bladsy 10
watter verskillende faktore in die vergelyking
opgeweeg is, wat die verskil tussen ’n statutêre
heffing en ’n vrywillige heffing is en waarvoor
die heffings aangewend word.
On page 13 DR MARINDA VISSER (Grain SA)
tells us more about the strategic innovation
partnership for grain and oilseeds between
Grain SA and the Department of Science and
Technology as well as the partnership with the
University of Pretoria (UP). It is giving Grain SA
access to a broad, interdisciplinary research base
across the university. The world-class research
group, Forestry and Agricultural Biotechnology
Institute (FABI) will be key in this new partnership.
Die pryse van speenkalwers, ou koeie en slag-
beeste het die afgelope jaar sywaarts beweeg.
Produsente moet seker maak dat effektiwiteit
en doeltreffendheid hoog is – en dan bly winste
nog steeds onder druk. Dit veroorsaak dat dit vir
produsente ’n uitdaging bly om aan te hou produ-
seer. Volgens PIETMAN BOTHA ( SA Graan/Grain
redaksiespan) is daar ander fasette van boerdery
wat ’n groter impak op winsgewendheid het as wat
’n mens besef. Op bladsy 40 sit hy uiteen watter
basiese faktore in plek moet wees en in plek
gehou moet word.
LISA ROTHMANN was born and
bred in Pietermaritzburg. She
registered at the University of the
Free State (UFS) for BSc Medical
Microbiology in 2008, but by the
end of the year she was studying
towards a BSc Agric in Plant Pathology and
Agrometeorology. ‘I am currently completing
my PhD focusing on foliar diseases of sorghum and grain mould, as
well as Sclerotinia diseases. I grew up loving the outdoors, but I didn’t
ever think that gumboots would be my workwear – and that I would
love the field work,’ she said. Understanding the dynamics of disease
epidemics excites her because of the complexity of our production
systems and she thoroughly enjoys the interactions with producers.
She and her husband Christopher are keen fishermen and her other
interests include being inspired by MasterChef Australia . Read more
about the management of sorghum diseases on page 52.
February 2019