69 / 132
‘n Kykie na insekplae op
mieliesaailinge
G
edurende die ontkieming en opkoms van ‘n mielieplantjie
is dit belangrik dat ‘n mens bewus sal wees van insekte
wat skade daaraan kan aangerig en om pro-aktief op te
tree om dit te verhoed. Die belang van saailinginsekplae is
gesetel in die feit dat wanneer die saailing beskadig is, dit ‘n direkte
impak op opbrengs het.
Daar is ‘n verskeidenheid grondinsekte wat op die wortels,
ondergrondse stamme en jong ontwikkellende blare van saailinge
vreet, naamlik snywurms, swartmieliekewers, valsdraadwurms
en sporadiese peste soos die mieliewortelwurm. Die insekplae se
skade-simptome lyk op die oog af betreklik dieselfde, maar daar is
tog kenmerkende verskille.
Snywurms is ‘n algemene plaag (
Foto 1
) wat aan die begin van
die seisoen voorkom. Die motte lê eiers gedurende die herfs-
en wintermaande op onkruide en opslag van gewasse. Sodra
landerye voorberei word en onkruid verwyder word, is dit die ideale
geleentheid vir hierdie larwes om saailinge aan te val tydens opkoms.
Skade aan jong saailinge lei daartoe dat die plant heeltemal omval
en dit lyk kompleet of die plantjie aan die onderkant van die stam
afgesny is. By groter plante sal die vreetskade aan die basis van die
plant, net onder die grondvlak, sigbaar wees. Die vreetskade toon ‘n
kenmerkende netjiese, skoon gat in die stammetjie van die saailing.
Swartmieliekewers (
Foto 2
) oorwinter gedurende laat April en Mei
en raak weer aktief in die lente. Die kewer grou in die grond by die
saailing in en sal ook daar aangetref word wanneer daar om die
saailing gegrou word. Die skade wat deur die kewer aangerig word,
het ‘n gerafelde voorkoms omdat die kewer skerp strukture op sy
voorpote het wat teen die plant skuur wanneer die insek vreet.
Baie jong saailinge kan heeltemal afgevreet word teenoor ouer
plantjies waarvan die kelkblare beskadig word en verdroog.
Wanneer daar ernstige skade aan die groeipunt aangerig word en die
laasgenoemde simptome verskyn, word dit “dooie hart” genoem.
Meeste saailinge oorleef nie hierdie skade nie, terwyl sommige
vertraagde groei toon of misvormde strukture en spruite vorm.
Jong saailinge wat deur valsdraadwurms (
Foto 3
) beskadig word,
het gewoonlik ernstige skade aan die ondergrondse dele van die
plant. Die larwes vreet gewoonlik ‘n holte in die stam van die saailing
waar die bywortels later sal vorm. Die groeipunt kom ook in hierdie
gedeelte voor en word beskadig en in talle gevalle veroorsaak dit dat
die sentrale jong blare verwelk en doodgaan (dooie hart-simptome).
Saailinge wat op hierdie manier beskadig word, sterf af en veroorsaak
‘n aansienlike vermindering in plantdigtheid, wat vereis dat die
spesifieke lande oorgeplant moet word.
67
September 2018
Elrine Strydom,
LNR-Graangewasse, Potchefstroom
1: Snywurm.
2: Swartmieliekewer.
3: Valsdraadwurm.
2
1
3
Fokus
Geïntegreerde plaagbeheer