29 / 116
Saad
Produk-inligting
Die effek van inry-spasiëring
op mielie-opbrengste
D
aar is heelwat faktore wat produsente tydens die plant-
seisoen in agmoet neem. Grondvoorbereiding is een van die
belangrikste faktore. ‘n Klompie basiese bestuursaspekte
vir hoë opbrengste, sal die volgende insluit: Kultivar,
rywydte, populasie, inry-spasiëring, plantdiepte, besproeiing (indien
beskikbaar), plaagbeheer, groeireguleerders en bemesting.
Sodra al hierdie aspekte in plek is, goed beplan is en reg aange-
wend is, kan hoë opbrengste verwagword –mits die natuur enGenade
van Bo die res doen. Een van die bestuursaspekte wat ek wil uitlig
– en die belangrikheid daarvan benadruk – is interplantspasiëring
van elke mielieplant in die ry.
Om plantstand eenvormig in mielies te vestig, is ‘n uiters belangrike
komponent om die doelwit van ‘n hoë opbrengs op ‘n land, te
realiseer. Oneweredige stand van mielies kan beskryf word in terme
van plant-tot-plant-variasie vir spasiëring binne die ry, tyd van saad-
ontkieming en/of die groei en ontwikkeling van die saailing.
Variasie in plantspasiëring kan beskryf word deur die stan-
daardafwyking van plant-tot-plant-spasies in die ry. ‘n Veldopname
wat gedurende 1987 tot 1996 oor 354 mielielande in die VSA gedoen
is, het gewys dat die gemiddelde kommersiële land met mielies
daarop, ‘n standaardafwyking gehad het van ongeveer 4,5 duim.
Dit het gevarieer van minder as 2,5 duim tot 10 duim.
Die wyse waarop hierdie opname gedoen is, is deur ‘n stuk tou te
neem en ‘n knoop te maak presies waar die plant veronderstel is om
te staan. As dit dan langs die ry gesit word waar geplant is, word
gemeet hoe ver elke plant van die knoop af, waar hy veronderstel
is om te staan, is. Só is daar dan ‘n wiskundige metode gebruik
wat die standaardafwyking aantoon en om te bepaal hoe ver die
gemiddelde plant uit sy posisie is.
Hoekom inry-plantspasiëring?
Eerstens word elke plant ‘n gelyke kans gegee.
Tweedens kry ons beter plantontwikkeling as gevolg van die
gelyke kans, met ander woorde elke plant het sy eie en gelyke
spasie vir ontwikkeling.
Die wortelontwikkeling van elke plant is dan ook optimaal. Elke
plant kan dus dieselfde ontwikkel en eweredige koppe kan van
plant tot plant verkry word. Indien die voeding reg geplaas is, kan
die voedingstofopname vir elke plant ook meer effektief wees.
Vogopname per plant kan ook meer effektief wees. Elke plant kry
boonop ‘n gelyke opvangs van sonlig. Sodra al die bogenoemde
toegepas kan word, kan topopbrengste verkry word.
Daar is ‘n paar tipes nie-eenvormige spasiërings wat ondersoek kan
word (sien
Figuur 1
).
Misplaasde pitte
As ons praat van misplaasde pitte, beteken dit dat ‘n pit wat geplant
word tydens die plantaksie, uit sy posisie kan rol. Hierdie effek kan
aanleiding gee tot ‘n verlaging in opbrengs relatief tot die eenvormige
stand.
Gemiste plante
Tweedens word daar gekyk na “gemiste plante” (sogenaamde
skips
).
In hierdie geval van gemiste plante, sal dit definitief ‘n verlaging in
opbrengs meebring. Daar is in die VSA oor ‘n paar proewe heen
bepaal dat wanneer een mielieplant oor ‘n afstand van 10 m, waar
die rywydte 0,76 m is, gemis word, die populasie 29 840 plante per
hektaar is en ‘n gemiddelde mieliekopgewig van 180 g gerealiseer
word – en boonop dat dit ‘n opbrengsverlies van 237 kg/ha kan lewer.
Aangrensende plante kan kompenseer vir die verlies, maar dit gaan
nie genoeg wees vir die verlies wat ‘n gemiste plant in die hand
werk nie.
Ekstra plante
Derdens kom “ekstra plante” (
dubbels
) voor. In gevalle waar dubbele
plante gekry word, kan dit neig om die opbrengs te verhoog, indien
die stand onder die optimum is. Die opbrengs van dubbele plante,
sowel as aangrensende plante, sal afneem, maar die ekstra plant
kan kompenseer vir die afname wat plaasvind. Wanneer die saad
gewoonlik te klein is vir die plantereenhede wat gebruik word, kom
dubbels voor. Dit is nie die ideaal nie, maar ten minste kan die verlies,
indien enige, nie ‘n groot effek hê nie.
Dit is baie belangrik om inry-spasiëring van jou mielieplante nader
aan ideaal te kry. Deur dit reg te doen, kan die opbrengs met bykans
‘n halwe t/ha verbeter word.
Nou hoe gaan ons dit regkry?
‘n Paar wenke wat voorgestel kan word, is die volgende:
Pas jou planterspoed aan na ongeveer 6 km/h.
Doen gereelde planterkalibrasies wanneer oorgegaan word van
een land na ‘n ander. Maak terselfdertyd seker die kalibrasie
is reg.
Kyk ernstig na die plantaksie. Sorg dat die planter reg is vir die
toestande waarin geplant word.
Plant 6 cm tot 8 cm diep vir maksimum opbrengs.
Maak seker die beplande plantpopulasie is hoog genoeg vir
maksimale winsgewendheid.
Die tipiese saadontkiemingspersentasie vir ‘n sakkie saad is 95%.
Plant ten minste 5% meer om die ontkiemingseffek te oorkom.
Plant meer as beplan vir die verwagte verlaging in plantestand
deur insekte en grondtoestande.
Gebruik hulp en kundigheid.
Na gelang van alles genoem en nagevors, kan die effek van inry-
spasiëring ‘n verskil maak om topopbrengste te behaal.
27
March 2018
FOKUS
Spesiale
MARTIN BRANDT,
landboukundige, DuPont Pioneer
Figuur 1. Drie tipes nie-eenvormige spasiërings.