29 / 108
27
August 2018
Indien grondbewerking verkeerd ingespan word, sal dit nie net
negatiewe effek op die finansiële sy van boerdery hê nie, maar ook
op die chemiese, fisiese en biologiese aspekte en eienskappe van
die grond. Grondstruktuur en prosesse soos infiltrasie, deurligting,
grondfauna-aktiwiteit en geakkumuleerde organiese materiaal
word negatief beïnvloed.
Oor tyd het ons besondere groot verskuiwings in bewerkingstel-
sels gesien en beleef. In die 1960’s was die ploeg sekerlik die
belangrikste implement en almal het dit gebruik. In die 1970’s
– en veral in die 1980’s – het die gebruik van beitel- en skeurploeë
na vore getree. Veral in die watertafelgronde het die gebruik van
tandemskeurploeë met spoorverkeer ernstig posgevat.
Hierdie stelsels het ten doel gehad om die deklaag van die grond
sover moontlik te behou en winderosie sodoende onder beheer
te hou. Tog dink ek die groot verandering het gekom bloot omdat
dit goedkoper as die konvensionele stelsels was en omdat die
opbrengs nie noodwendig laer was nie. Finansies het derhalwe die
verandering teweeg gebring.
Genoemde veranderings het tog ook ander voordele vir boerderye
ingehou. Waterafloop en grondverlies is die prosesse wat die
negatiefste invloed op grondpotensiaal het. Die vestiging van
deklaagbewerking en die gebruik van tandimplemente het hierdie
saak dramaties verander. Grondkompaksie is ook verminder,
die afbreek van organiese materiaal is verlaag en die grond se
waterretensie-eienskappe is verbeter.
Hierdie verandering in die bewerkingstelsels het ook nie son
der uitdagings gekom nie. Blaarsiekte, meer insekte, hoë be
stuursvereistes en die aanskaf van nuwe toerusting wat binne die
stelsel aangepas is, was van die uitdagings wat oorkom moes word.
Verminderde en deklaagbewerking het ook heelwat voordele vir
die boerderygemeenskap teweeggebring. Die grootste hiervan was
dat die hoeveelheid diesel wat verbruik is, dramaties afgeneem
het. Wind- en watererosie is verminder en beheer en die stelsel
het die saadtelers gedwing om die kultivars aan te pas om by die
bewerkingstelsels te pas.
Ten einde hierdie stelsel te maak werk, het al die rolspelers in die
bedryf hande gevat en die insette vir die stelsels só aangepas dat dit
die beste resultate vir die stelsel opgelewer het. Gelukkig maak die
finansiële lewensvatbaarheid van die stelsel ook sin.
In
Tabel 1
word die resultate van ‘n proef op Cedara (wat oor elf jaar
gestrek het) getoon. Hierdie resultate toon ‘n groot variasie tussen
die verskillende stelsels. Volgens hierdie inligting is daar met die
eerste oogopslag beduidende verskille tussen die stelsels, maar
wanneer dit fyner ontleed word, is dit duidelik dat as al die kostes
ingesluit is, daar nie werklik groot verskille is nie.
Verminderde bewerking
Verminderde bewerking het ‘n paar beginsels wat nagekom moet
word: Die grond moet verkieslik so min as moontlik versteur word
en die grondbedekking moet ten minste 15% van die oppervlakte
beslaan – hoe meer, hoe beter.
Hierdie deklaag verminder die effek van wind- en watererosie en
verhoog die grondvoedingstatus deur die afbreek van die plantreste.
Sekerlik die belangrikste voordeel is die bestuur en vermindering
van grondverdigting.
Buiten hierdie voordele, stel verminderde bewerking ook hoër eise
aan produsente. Dit sluit kultivarkeuses en gewaskombinasie in,
wat weer geïntegreerde pes-, plaag- en onkruiddoderprogramme
vereis. Tydigheid raak al hoe belangriker, omdat die gebruik van
verkeerde chemiese middels nie so oorkomelik is as wat die geval
met meganiese foute is nie.
Die meeste van hierdie inligting is verkry uit die LNR se
Mielie-
inligtinggids
(MIG) vanaf 2002 tot 2016. Vir navrae kontak
die outeur by 082 759 2991.
1: Ploegbewerking is moontlik die oudste bewerkingstelsel. Die bestuursintensiteit is laag, maar die koste is hoog.
2: Beitelploegbewerking is heelwat goedkoper as ploegbewerking. Hierdie bewerkingstelsel is egter meer bestuurintensief.
3: Die tendens van direkte plant of ‘n geenbewerkingstelsel is ‘n nuwe praktyk wat in die afgelope paar jaar besonder veld gewen het.
Hierdie stelsel se meganisasiekoste is laer, maar dit is heelwat meer bestuursintensief.
4: Die gebruik van eenrigtingploeë het op ‘n stadium heelwat aftrek gekry. Hierdie implement het die vermoë om onkruid besonder
goed te beheer.
1
3
4
2