18 / 84
Produk-inligting
April 2018
16
Vind optimale balans tussen
insette en inkomste
I
n ‘n vryemark is winsgewendheid gelyk aan volhoubaarheid.
In voedselproduksie word winsgewendheid deur fisiese kli-
maat en markklimaat beïnvloed. Graan SA se voorsitter,
mnr Jaco Minnaar en Graan SA se uitvoerende hoofbestuurder,
mnr Jannie de Villiers, het in hul oudiovisuele verslag aan Kongres
gefokus op die boublokke na winsgewendheid vir Graan SA se lede
ten einde voedselsekerheid vir Suid-Afrika te verseker.
“Die rekordoeste wat ons in die noorde gehad het, was uitstekend
vir ons produsente se moraal, maar die lae graanpryse het dit
gedemp. In die suide het die droogte ‘n vernietigende uitwer-
king gehad en opbrengste het aansienlik gekrimp teen die lang-
termyngemiddeld. Winsgewendheid was daarom oral onder druk.”
Só het Minnaar die afgelope jaar beskryf.
Volgens De Villiers het Graan SA op die volhoubaarheid van graan-
boerdery in Suid-Afrika gekonsentreer. “Ons poog om ‘n bydrae te
lewer wat inligting betref. Verblydend is dat ons vennote toegetree
het en ons ondersteun het om die volhoubaarheid van graanpro-
duksie te bevorder.”
Daar is veral heelwat aandag daaraan geskenk om te bepaal wat
gedoen kan word om die omstandighede van produsente te bevorder
en sodoende ‘n bydrae te lewer om hulle oor vyf na tien jaar steeds
op hul plase te hou.
Markinligting
Omdat markbewegings ‘n rol in volhoubare produksie speel, word
besondere pogings aangewend om markinligting vir produsente
beskikbaar te stel. “Ons het die Mededingingskommissie genader
om toegang tot die inligting by SAGIS te verkry in terme van wat
waar geproduseer word. Dit sal ons in staat stel om te herevalueer of
ons die liggingsdifferensiaal nog benodig.”
Graan SA se inligtingwerksessies en die nuwe toep (
App
), wat
produsente in staat stel om pryse per streek te vergelyk, vorm deel
van die pogings om lede te ondersteun in die neem van besluite.
“Ons het ook ‘n ooreenkoms met die Buro vir Voedsel- en
Landboubeleid (BFAP) aangegaan om vir ons scenario’s uit te werk
om produsente te ondersteun in hul besluite oor wat om te produseer
en wanneer om hul produkte te bemark.
“Insette beslaan ‘n groot deel van ‘n produsent se uitgawes en
daarom moet ons seker maak dat produsente al die inligting tot hul
beskikking het. Ons monitor daarom die kwaliteit van die insette
en publiseer die pryse, maar ons voer ook voortdurend gesprekke
met die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) oor die dieselrabat.
Dit is steeds ‘n groot kopseer vir produsente, so ons wil seker maak
dat daar enersyds geen hindernisse is wat die eise betref, maar
andersyds ook geen vertragings by die uitbetalings deur SAID is
nie,” aldus De Villiers.
Navorsing
Aan die navorsingskant het Graan SA groot vordering gemaak. Kon-
sortiums is vir klimaat, koring en grondgedraagde siektes gestig.
“Ons bring al die beste navorsers in elke dissipline bymekaar
ten einde die beste raad vir produsente te kan gee sodat hulle
beter besluite kan neem. Hierin moet ek melding maak van die
Departement van Wetenskap en Tegnologie wat bereid is om hierdie
navorsingsprojekte deur middel van langtermynbefondsing te
ondersteun. Hulle het die vertroue in ons as ‘n vennoot en is bereid
om met ons hande te vat om hierdie saak te dryf.”
In 2017 het Graan SA internasionale kenners betrek om die
voortslepende Sclerotinia-uitdaging aan te spreek. Beheermaat-
reëls om rooibekkweleas te beheer en die stryd teen die herfs-
kommandowurm is saam met die Departement van Landbou,
Bosbou en Visserye aangepak. “Daar was goeie samewerking van
die departement se kant af om te bepaal waar daar probleme is en
waar die departement ons werklik goed ondersteun het, is in die
registrasie van nuwe chemikalieë om ons in staat te stel om die
herfskommandowurm te beveg.”
Met klimaatsverandering en die feit dat grond- en waterbewa-
ring so ‘n belangrike aangeleentheid is, kombineer die bewa-
ringslandbouprogram, wat deur die Mielietrust befonds word,
wetenskaplike navorsing en werklike op-die-plaasproduksie-
navorsing. Die program het groot momentum onder produsente
wat op verskillende skale boer, gekry en nuwe inligting word
deurlopend gedeel tot almal se voordeel.
Volgens Minnaar is die tempo waarteen koringproduksie in Suid-
Afrika krimp bekommerenswaardig. “Juis daarom voel ons dat dit
op ‘n vlak moet wees wat volhoubaar vir die toekoms is. Daar is
sekere gebiede waar koring die enigste alternatief vir produsente
is en daarom moet ons dit volhoubaar hou om hierdie plattelandse
gemeenskappe te ondersteun.
“Een van die belangrikste mylpale in ons omdraaistrategie was
die verslapping van die vrystellingskriteria vir nuwe variëteite wat
beskikbaar raak. Belangrik was vir ons in hierdie geval nie om die
kwaliteit nie, maar die opbrengspotensiaal van die kultivars te
verbeter. Dit is bewerkstellig deur die koringvrystellingskriteria en
-kultivarlys met die hulp van die Departement van Landbou, Bos-
bou en Visserye uit die Produkstandaardewet te verwyder. Ons
het nou ‘n selfregulerende beheerstelsel tussen die rolspelers en
die industrie in plek gestel en dit gaan produsente definitief on-
dersteun om hoër opbrengste te realiseer.”
Die sojaboonindustrie is wêreldwyd besig om te groei en met
verhoogde olieperskapasiteit is daar druk op Suid-Afrikaanse
produsente om in die vraag te voorsien. De Villiers sê dat ons
tegnologie gebrekkig is en dat saadmaatskappye nie die nuwe
tegnologie wil inbring nie – tensy hulle seker is dat hul hul belegging
in die tegnologie kan verhaal.
“Die industrie het daarom ooreengekom om aansoek te doen vir
eindpunttantieme. Dit is op hierdie stadium by die Departement
van Landbou, Bosbou en Visserye en die Minister van Landbou vir
finale goedkeuring. Die tegnologie het die potensiaal om ‘n
10%-verhoging in opbrengs te bewerkstellig – iets waarna pro-
dusente uitsien.”
TERUGBLIK
Kongres
Spesiale
ADRI THERON,
SA Graan/Grain
redaksiespan