90 / 112
Droogteverdraagsame mielie gee
hupstoot vir opkomende boere
O
pkomende boere wat vir die eerste keer die afgelope
2014/2015-seisoen – tydens een van die mees strawwe
droogtes in baie jare – WEMA-droogteverdraagsame
(DV) bastermielies geplant het, het hul opbrengste ver-
dubbel. Die variëteit, DroughtTEGO
TM
WE3127, is ‘n wit baster.
Die Landbounavorsingsraad (LNR) het 10 000 sakkies van 500 g
elk, gratis aan ‘n aantal opkomende boere in Limpopo, Mpumalan-
ga, die Noordwes Provinsie, Vrystaat en KwaZulu-Natal geskenk
om dit op die proef te stel.
Die LNR het die DroughtTEGO-mielie deur middel van die
Waterdoeltreffende Mielies vir Afrika-projek (WEMA) ontwikkel. Dit
is deur die Kenia-gebaseerde Afrika Landboutegnologie-stigting
(AATF) gekoördineer.
Dit is ‘n openbare privaat vennootskap waarby die volgende
betrokke is: Die Internasionale Mielie- en Koringverbeteringsentrum
(CIMMYT) asook Monsanto en landbounavorsingsinstansies in
Kenia, Mosambiek, Uganda en Tanzanië. Monsanto het die tegnolo-
gie vir sowel insekbestandheid (Bt) en droogteverdraagsaamheid
(DV) aan die WEMA-projek geskenk. Hierdie GM-tegnologie word
sonder tantiemkoste aan opkomende boere beskikbaar gestel.
Luidens mnr Prince Molema, een van vier opkomende boere van
Mooifontein naby Lichtenburg, wat die DV-mielies geplant het,
was hul gemiddelde opbrengs 2 ton/ha vergeleke met 1,5 ton/ha
vir konvensionele basters. Die gemiddelde reënval gedurende die
seisoen was 250 mm vergeleke met ‘n gemiddeld van 500 mm in
normale jare.
In Limpopo het nege opkomende boere – ses mans en drie
vrouens – van Ga-Mokaba in die distrik van Mokopane, 7 ha
geplant. Volgens mnr Isaiah Setseta, voorsitter van die Mokaba
Boerevereniging, was hul gemiddelde opbrengs 1,14 ton/ha. Dit
is vergeleke met 0,6 ton/ha die vorige seisoen met konvensionele
mielies gerugsteun deur goeie reëns – ‘n 100%-toename in een van
die droogste jare in twee dekades. Hulle het slegs reën gekry net
na-plant en weer met die blomstadium. Setseta het hierdie inlig-
ting op ‘n boeredag bekend gemaak wat deur 65 opkomende boere
uit die omgewing bygewoon is wat daar was om self te sien wat die
voordele van die nuwe DroughtTEGO behels.
Hy het vertel dat hulle die mielies op 22 Desember geplant het en
op 25 Mei vanjaar begin oes het. Die saad is met ‘n planter geplant
en met handearbeid geoes. Om onkruid te beheer, is Roundup
voor-plant op die lande toegedien. Enkele onkruide wat na-opkoms
gespruit het, is met die hand geskoffel. “Ons is baie gelukkig met
die WEMA-mielie en gaan in die komende seisoen ons hektare
verdubbel,” het Setseta gesê.
Dr Thula Dlamini, landbou-ekonoom van die LNR, beskou dié op-
brengs as "‘n besonderse prestasie”. Hy meen dat hierdie opkomen-
de boere waarskynlik hul plaashekinkomste vanjaar gaan verdubbel.
“Die implikasies vir voedselsekerheid is veelvuldig. Dié tegnologie
waarborg opbrengs in moeilike produksieseisoene en die verwag-
ting is dat meer opkomende boere terug na die landbou gelok sal
word,” was dr Dlamini verder van mening.
Dr Kingstone Mashingaidze, navorsingspanbestuurder vir plantte-
ling en biotegnologie van die LNR-Instituut vir Graangewasse,
Potchefstroom, wat aan die hoof staan van die WEMA-projek in Suid-
Afrika, het ‘n beroep op produsente gedoen vir groter samewerking.
“Dié opbrengste wat ons vandag sien, is ‘n bewys van wat bereik
kan word as ons saamwerk om opkomende boere op die pad na
kommersiële produsente te plaas. Saad vir die komende seisoen
is beskikbaar van gelisensieerde saadhandelaars, Jermart en
Capstone. Ons sien met groot afwagting uit na die bekendstelling
van die Bt (insekweerstandbiedend) variëteit in die nabye toekoms,”
het dr Mashingaidze gesê.
Vir meer inligting, skakel dr Mashingaidze by 018 299 6356 of
074 694 6946.
Oktober 2015
88
AKTUEEL
HANS LOMBARD,
namens die Landbounavorsingsraad en Monsanto
1: Opkomende boere van Ga-Mokaba, Mokopane-distrik in Limpopo, spog
met hul eerste uitstekende droogteverdraagsame WEMA-mielie-oes. Van
links is dr Kingstone Mashingaidze (wat aan die hoof staan van die WEMA-
projek in Suid-Afrika), dr Sylvester Oikeh (WEMA-projekbestuurder van die
Kenia-gebaseerde AATF-stigting) by drie opkomende boere: Jane Mohlake,
Melita Somela en Ramasela Moabelo.
2: Die eerste opkomende boere van Mooifontein, Lichtenburg-distrik in die
Noordwes Provinsie, wat die WEMA-droogteverdraagsame mielies geplant
het, is van links: M.S. Mazwi, K.M.C. Motaung, T.V. Mazwi en
Prince Molema, saam met dr Kingstone Mashingaidze.
3: Mieliekoppe van die WEMA-droogteverdraagsame mielies, links, by
Mooifontein, Lichtenburg, en twee konvensionele nie-droogteverdraag-
same mieliekoppe van ‘n aangrensende land.
1
2
3