47 / 76
45
May 2017
Mielies wat in die daaropvolgende jaar geplant word, ontwikkel dan
baie gouer waterstremming op die peulgewas- en sonneblomlande
as wat die geval is by die monokultuurmielielande. Die water-
stremming se invloed kan dan die mielie-opbrengs beïnvloed en die
teenoorgestelde van wat verwag is gebeur, naamlik dat die mielies
ná die peulgewas of sonneblom swakker vaar as die mielies in
monokultuur.
In proewe wat gedurende die 1990’s in die Ottosdal-omgewing
onder konvensionele grondbewerking gedoen is, is die opbrengs
van mielies wat deur ‘n peulgewas voorafgegaan is in 19% van die
gevalle onderdruk, in 33% nie beïnvloed nie en in 48% van gevalle
verhoog.
Na sonneblom is die opbrengs van mielies in 56% van gevalle
onderdruk en in 44% van gevalle nie beïnvloed nie of verhoog.
Sonneblom is gevolglik in die omgewing nie die ideale wisselbou-
gewas vir mielies onder konvensionele bewerking nie.
Onder bewaringslandboustelsels verander die grond se fisiese,
chemiese en mikrobiologiese eienskappe en dit het ook ‘n groot
invloed op die beskikbaarheid van water in die grond en baie
waarskynlik ook die waterverbruikstempo van gewasse. Of mielies
in bewaringslandboustelsels dieselfde op wisselbou gaan reageer
as mielies onder konvensionele bewerking, is tans onbekend en
daarom het die Ottosdal-geenbewerkingsklub besluit dat dit ‘n saak
is wat ondersoek moet word.
Sedert 2013/2014 word ‘n wisselbouproef onder geenbewerking
deur die Ottosdal-geenbewerkingsklub uitgevoer (‘n projek wat
deur Graan SA gekoördineer en die Mielietrust befonds word). Ses
gewasse, naamlik akkerbone, mielies, graansorghum, sojabone,
sonneblom en voersorghum is in stroke langs mekaar geplant. In
die daaropvolgende jaar word die gewasstroke loodreg oor dié van
die vorige jaar geplant. Weens die verandering van die ryrigting
bestaan ‘n bepaalde gewasstrook nou uit ses persele, waar die
ander vyf gewasse plus die gewas self, die vorige jaar verbou is. Die
opbrengste van die persele word dan vergelyk om die omvang van
die wisselbou-effek te bepaal.
Die proef het drie herhalings, wat elk op ‘n ander plaas uitgevoer
word. Weens die ongekende droogte van 2015/2016 het die proef op
twee plase misluk en is min resultate tans beskikbaar. Van die eerste
resultate is egter verrassend.
Mielies na voersorghum se opbrengs was reeds in die eerste seisoen
betekenisvol hoër as mielies na akkerbone, mielies, sojabone of
sonneblom. Die verwagting was dat mielies na die peulgewasse die
beste moes presteer.
Geen oesreste is verwyder nie en die digte grondbedekking wat
die voersorghum gelaat het, kon moontlik die oorsaak vir die hoër
opbrengs wees.
Gedurende 2015/2016 is die bordjies in een proef verhang en het
mielies na sonneblom die hoogste opbrengs gelewer, wat ook ‘n
verrassing is. Dit kan wees dat die bekende wisselbou-effekte op
gewasse in bewaringslandbou heeltemal anders daar sal uitsien as
onder konvensionele bewerking.
Die tyd sal egter leer watter rotasies die beste resultate sal lewer.
Monokultuurmielies (links) wat laat in die seisoen vergeel teenoor mielies ná ‘n peulgewas (regs)
wat groen bly. Die verskil word verkeerdelik aan die stikstofbinding van die peulgewas toegeskryf,
wat dan addisionele stikstof aan die mielies sou voorsien. Dit is waarskynlik eerder ‘n simptoom
van gesonde grond wat dan ‘n gesonder en doeltreffender wortelstelsel huisves, wat in staat is
om laat in die groeiseisoen steeds stikstof uit die grond op te neem.
“
Dit kan wees dat die
bekende wisselbou-effekte
op gewasse in bewarings-
landbou heeltemal anders
daar sal uitsien as onder
konvensionele bewerking.
“