3 / 84
1
May 2018
MEDEWERKERS
vir hierdie uitgawe
Thandeka Bepete, Wilma Bezuidenhout, Pietman Botha, Valerie Cilliers, Mariëtta Cronjé, Jannie de Villiers, Ziyaad Dockrat, Jonathan Ducie, dr Jan du Preez, prof Bradley Flett,
Nico Groenewald, dr Ian Heyns, dr Willem Hoffmann, dr Belinda Janse van Rensburg, ds Koos Kirsten, Louise Kunz, dr Robbie Lindeque, Corné Louw, Hamish McBain,
Burt Naudé, Jolanda Nortjé, Rory O'Moore, dr Goddy Prinsloo, Janse Rabie, Gerrie Smit, dr Dirk Strydom, Adri Theron, Luan van der Walt en Jurgen van Onselen
h
oe op dees aarde het ‘n mens voorheen sonder ‘n GPS
‘n nuwe bestemming gevind? Veral in die stad?! Ons het
onlangs ‘n familietroue in Johannesburg bygewoon...en
vir die ooms en tantes wat van die platteland af gekom het
(sonder ‘n GPS) was dit nogal ‘n skrikwekkende gedagte.
(En moenie van
Google Maps
op ‘n selfoon probeer ver-
duidelik nie...) Ons het omtrent gelag vir hul wedervaringe en die drie
keer wat hulle verby dieselfde vrugtesmous is voordat hulle uiteindelik
by die lodge waar almal tuisgegaan het, uitgekom het. Na en van die
troue af, is daar ewe plegtig in ‘n stoet gery sodat niemand langs die
pad verlore kon raak nie.
Dit het my laat dink aan dié keer toe ek nog op laerskool was, wat my
ouers my na ‘n spesialis in Johannesburg geneem het – lank voor
die tyd van GPS’e. Ons het só verdwaal dat ons gedink het ons gaan
nooit weer die huis sien nie. En hoe meer ons verdwaal het, hoe meer
histeries het ek en my ma gelag. My pa was sooooo kwaad...hy het net
kort-kort gesê: “As ek nou ‘n Vrystaat-bord sien, is dit reguit huis toe!
Te dinges met die dokter!” (
Okay
, hy het nie “dinges” gesê nie...)
Ek dink ‘n mens kan net so verdwaald en rigtingloos in jou boerdery
voel as die bankbestuurder by die voordeur aanklop en die gesaaides
verdroog op die land staan. In dié uitgawe het ons juis ‘n spesiale mini-
fokus op geldsake en finansiële dienste om as GPS vir ons produsen-
te te dien. Soos wat Pietman Botha (
SA Graan/Grain
medewerker) op
bladsy 18 in sy artikel “Finansiële krisisse – wees voorbereid en be-
stuur dit self” verduidelik:
Finansies kan tot intense spanning lei. Gaan dit voor die wind, moet die
belastinggogga bestuur word; gaan dit ellendig, moet die uitdagings
wat voorlê bestuur word. Dit maak nie saak wat jy doen nie: Daar moet
aandag aan die finansies gegee word. Die vooruit bestuur en beplan-
ning van finansies is krities. Sonder ontledings en beplannings is die
voorkoming van uitdagings bykans onmoontlik.
‘n Manier om hierdie onnodige spanning hok te slaan, is om die fi-
nansies gereeld te ontleed, die beplanning op te gradeer en sodoende
die uitdagings vroegtydig te identifiseer. Deur net bewus te wees van
uitdagings wat voor die deur lê, lewer geen bydrae nie. Reageer daarop
en maak planne om dit te bestuur.
Lees gerus ook die artikel wat hy in samewerking met dr Willem Hoff-
mann (Universiteit Stellenbosch) geskryf het oor hoe jy moet fokus en
koers hou in uitdagende omstandighede – bladsy 12.
Sterkte vir die Kapenaars wat midde in hul plantseisoen is en die pro-
dusente in die somersaaigebied wat begin stroop het – mag julle (en
die bankbestuurder) hierdie seisoen breed glimlag.
Mooi loop!
ESTIE DE VILLIERS,
redakteur
VOORPUNT
Ontmoet ons
medewerkers...
P
ROF BRADLEY FLETT
and
DR BELINDA JANSE
VAN RENSBURG
(both from ARC-Grain Crops)
take a closer look at Gibberella root, crown and
stalk rots on
page 38
. It is caused by the
Fusarium
graminearum
species complex. Of the 16 species
belonging to the
Fusarium graminearum
spe-
cies complex worldwide, only three are found on
maize in South Africa. These rots are widespread
throughout the South African maize production
area, but are particularly common in irrigated
maize fields. It can cause extensive economic
losses due to premature plant death and interfer-
ence with translocation of water and nutrients
during grain fill, resulting in lodging of plants due
to weakened stems.
W
hat seems to be a few yellow larvae inside a
wheat leaf in the year 2000, was the start of a
new pest on wheat and barley. The insect, identi-
fied as
Agromyza ocularis
, is an indigenous grass
leaf miner fly that was originally described from
natural vegetation in the Ceres, Giant’s Castle and
Maseru areas. On
page 42
DR GODDY PRINSLOO
(ARC-Small Grain) explains what producers should
do about this pest.
P
roducers and miners in South Africa have been
at loggerheads with one another since dia-
monds and gold were first discovered in this coun-
try towards the end of the 19th century. According
to
JANSE RABIE
(Agri SA) –
page 54
– these
historical tensions have had significant direct and
indirect effects on the socio-economic and socio-
political development of South Africa and continue
to this day. Simmering tensions remain, however,
particularly in light of seemingly ever-expanding
mining activities into high-value agricultural areas.
d
R IAN HEYNS
(LNR-Klein-
graan, Stellenbosch) is op
Moorreesburg in die Swart-
land gebore, maar die Heyns-
gesin het later na Bellville
verhuis, waar hy gematrikuleer
het. Hy het BSc (met genetika en biochemie
as hoofvakke) aan die Universiteit Stellen-
bosch aangepak en later ook sy BSc(Hons)-,
MSc- en PhD-graad in genetika (op koring)
by dieselfde universiteit voltooi. Nadat hy sy PhD in 2010 verwerf het,
is hy by die LNR as koringteler vir die Wes-Kaap aangestel.
“Ek is ‘n natuurmens en die hoogtepunt van my werk is om in die
natuur te wees en die Skepping te waardeer. Ek spesialiseer in ko-
ring en my uitdaging is om die beste genetika in een kultivar saam
te vat, om sodoende vir produsente daardie ekstra ton per hektaar
te gee,” vertel hy. Ian is met Carina getroud. Hy hengel graag en hou
van bergklim en stap in die natuur.