Notes
2014
R
2013
R
Aantekeninge
Cash flow from operating activities
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite
Net (loss)/profit
(1 240 307)
(530 920)
Netto (verlies)/wins
Adjustment for: Depreciation
2 145 983
2 130 287
Aansuiwerings vir: Depresiasie
Loss/(profit) on assets
scrapped/sold
291 304
3 113
Verlies/(wins) met skrap/verkoop
van bates
Change in fair value
of investments
(4 212 209)
(4 201 046)
Verandering in billike waarde
van beleggings
Investment income
(1 481 098)
(936 214)
Beleggingsinkomste
Operating profit before working
capital changes
(4 496 327)
(3 534 780)
Bedryfswins voor
bedryfskapitaalveranderings
Working capital changes
Bedryfskapitaalverandering
Decrease/(increase) in inventory
5 083
40 486
Afname/(toename) in voorraad
Increase in debtors
(2 175 709)
(1 133 513)
Toename in debiteure
Increase in creditors
2 073 478
11 752 340
Toename in krediteure
Cash generated from operations
(4 593 475)
7 124 533
Kontant uit bedrywighede voortgebring
Tax paid
(36 664)
(33 064)
Belasting betaal
Interest received
1 068 135
463 312
Rente ontvang
Dividends and bonuses received
412 965
472 902
Dividende en bonusse ontvang
Fair value gain on investments
4 212 209
4 201 046
Billikewaarde-groei op beleggings
Net cash flow from operating activities
1 063 170
12 228 729
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite
Cash flow from investment activities
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite
Additions to property, plant and
equipment
2
(3 286 856)
(3 607 221)
2
Toevoegings tot eiendom, aanleg
en toerusting
Proceeds on sale of plant and
equipment
-
-
Opbrengs met verkoop van aanleg
en toerusting
Decrease/(increase) in investments
(96 384)
(225 848)
Afname/(toename) in beleggings
Increase in Reserve Fund in equity
945 149
Toename in Reserwefonds in ekwiteit
Net cash flow from
investment activities
(3 383 240)
(2 887 920)
Netto kontantvloei uit
beleggingsaktiwiteite
Net increase/(decrease) in cash and
cash equivalents
(2 320 070)
9 340 809
Netto toename/(afname) in kontant en
kontantekwivalente
Cash and cash equivalents
– at the beginning of the year
7
11 373 003
2 032 194
7
Kontant en kontantekwivalente
– aan die begin van die jaar
Cash and cash equivalents
– at the end of the year
7
9 052 933
11 373 003
7
Kontant en kontantekwivalente
– aan die einde van die jaar
for the year ended 30 September 2014
Gekonsolideerde staat
van kontantvloeie
vir die jaar geëindig 30 September 2014
The notes on pages 73 to 92 are an integral part of these financial statements.
Die aantekeninge op bladsye 73 tot 92 is ‘n integrale deel van die finansiële state.
1.
Accounting policy and presentation
T
he annual consolidated financial statements
have been prepared in accordance with the
International Financial Reporting Standard for
Small and Medium-sized Entities. The consolidated
financial statements are prepared on the historical
cost basis. They are presented in South African rands.
The accounting policy is consistent with the prior period.
1.1 Significant judgements and sources of
estimation uncertainty
In preparing the annual consolidated financial
statements, management is required to make
estimations and assumptions that affect the amounts
represented in the annual consolidated financial
statements and related disclosures. Use of available
information and the application of judgement is
inherent in the formation of estimates. Actual results
in the future could differ from these estimates which
may be material to the annual consolidated financial
statements. Significant judgements include:
Loans and receivables
The entity assesses its loans and receivables for
impairment at the end of each reporting period. In
determining whether an impairment loss should be
recorded in profit or loss, the entity makes judgements
as to whether there is observable data indicating a
measurable decrease in the estimated future cash
flows from a financial asset.
The impairment for loans and receivables are calculated
on a portfolio basis, based on historical loss ratios,
adjusted for national and industry specific economic
conditions and other indicators present at the reporting
date that correlate with defaults on the portfolio. These
annual loss ratios are applied to loan balances in the
portfolio and scaled to the estimated loss emergence
period.
Fair value estimate
The fair value of financial instruments traded in active
markets (such as trading securities and securities
available-for-sale) is based on quoted market prices at
the reporting date. The quoted market price used for
financial assets held by the company, is the current bid
price.
The fair value of financial instruments that are not in
an active market (for example, counter derivatives) is
determined by using valuation techniques. The entity
uses a variety of methods and assumptions that are
based on market conditions existing at each reporting
date.
Quoted market prices or dealer quotes for similar
instruments are used for long-term debt. Other
techniques, such as estimated discounted cash flows,
are used to calculate the fair value for the remaining
financial instruments. The fair value of forward exchange
contracts is calculated using the quoted exchange
rate on reporting date.
1.
Aanbieding van finansiële jaarstate
D
ie gekonsolideerde finansiële jaarstate is ooreen
komstig die Internasionale Finansiële Rapporte-
ringstandaarde vir Klein en Mediumgrootte
Ondernemings opgestel. Die gekonsolideerde finansiële
jaarstate is op die historiesekoste-grondslag opgestel.
Dit word in Suid-Afrikaanse rand aangebied. Die reke
ningkundige beleid stem ooreen met die vorige tydperk.
1.1 Beduidende ramings en bronne van
skattingsonsekerheid
Met die opstel van die gekonsolideerde finansiële
jaarstate moet die bestuur sekere ramings en veronder-
stellings maak wat die bedrae kan beïnvloed wat in die
gekonsolideerde finansiële jaarstate weerspieël word,
sowel as verwante openbaarmakings. Die gebruik van
beskikbare inligting en die toepassing van oordeel is
eie aan ramings. Die werklike toekomstige resultate kan
van dié ramings verskil, wat van wesenlike belang vir die
gekonsolideerde finansiële jaarstate kan wees. Belang
rike ramings sluit in:
Lenings en debiteure
Die entiteit evalueer sy lenings en debiteure op elke
verslagdoeningsdatum vir waardedaling. Wanneer
daar bepaal word of ‘n waardedalingsverlies in die
staat van omvattende inkomste aangeteken moet
word, besluit die entiteit of daar waarneembare data is
wat ‘n meetbare afname in die beraamde toekomstige
kontantvloei van ‘n finansiële bate aandui.
Die waardedaling vir lenings en debiteure word op ‘n
portefeuljegrondslag bereken, gegrond op historiese
verliesverhoudings wat aangepas is vir nasionale en
bedryfspesifieke ekonomiese toestande en ander
aanduiders op die verslagdoeningsdatum wat met
gebreke in die portefeulje verband hou. Dié jaarlikse
verliesverhoudings word toegepas op leningsaldo’s
in die portefeulje en volgens skaal by die beraamde
verliesvoorkomstydperk aangepas.
Billikewaarde-raming
Die billike waarde van finansiële instrumente wat in ak-
tiewe markte verhandel is (soos verhandelingsekuriteite
en sekuriteite beskikbaar-vir-verkoop), is gegrond op
gekwoteerde markpryse op die verslagdoeningsdatum.
Die gekwoteerde markprys wat gebruik is vir finansiële
bates wat die maatskappy besit, is die huidige bodprys.
Die billike waarde van finansiële instrumente wat nie
in ‘n aktiewe mark verhandel word nie (byvoorbeeld
toonbank afgeleides) word bepaal deur waardasieteg-
nieke te gebruik. Die entiteit gebruik ‘n verskeidenheid
metodes en aannames wat op heersende marktoe
stande op elke verslagdoeningsdatum gegrond is.
Gekwoteerde markpryse of handelaarkwotasies vir
soortgelyke instrumente word vir langtermynskuld
gebruik. Ander tegnieke, soos beraamde verdis-
konteerde kontantvloei, word gebruik om billike
waarde vir die oorblywende finansiële instrumente te
bereken. Die billike waarde van vooruitvalutakontrakte
for the year ended 30 September 2014
Aantekeninge tot die
gekonsolideerde finansiële state
vir die jaar geëindig 30 September 2014
>>
72
73
Financial statements
Finansiële state
