SA Grain June 2017

82 / 84

80
Beste Grootneef
i n die goeie ou dae het jy deur die Vrystaat gery en net nou
en dan ‘n verkeersberig oor die draadloos gehoor. Meestal
was dit oor ‘n trop beeste op die pad of ‘n stadige sleepwa.
Soms is noodberigte uitgesaai van iemand wat op soek was
na ‘n Tant San van Christiana, op reis in ‘n blou voertuig in
‘n noordelike rigting. En dan is ‘n nommer gegee waarheen
Tant San kon bel.
Maar deesdae se verkeersverslae gaan oor paaie wat gesluit is
met brandende bande of mense wat klippe na karre gooi. Amper
elke dag hoor jy van onmin en gerugte van onmin in groot dele van
ons land.
Ou Neef, dit laat my dink aan die vraag wat Neef Clem eendag gevra
het: Hoe bang is jy en wat maak jy as moeilikheid op die horison
flikker? Trek jy laer, steek jy jou kop in die sand à la struisvoël, of
bou jy ‘n goue kou om die wêreld buite te hou. Bly jy of gly jy?
Die eerste drie opsies is deur die eeue beproef. Van die vroegste
tye het monnike kloosters gebou om die storm en drang van die
wêreld buite te hou. Die goue kou-ding is dus niks nuuts nie. Die
volstruis-ding kom ook al die jare. Die probleem is, dit werk nie eintlik
nie. As jy opkom vir lug, is dit nie meer 1965 nie. Die laer-trekkery en
skiet op alles wat roer, kan ook net hou tot die lood en pappotte se
pote uitgeskiet is.
Die grootste probleem met die goue kou-ding, is egter dat jy nie die
mure hoog genoeg kan bou nie; vra maar vir oom Donald Trump.
As dit lekkerder lyk ín die kou as daarbuite, sal
mense ‘n plan maak om oor te klim.
Elke mens reageer op sy eie manier op
moeilikheid. Sommige mense neem die groot
besluit om die Suidland vir die vreemde te
verruil. Hul trek die tentpenne, skud die stof
van hul voete en vat die pad. Ná die Bataafse
bewind, toe die Engelse weer die Kaap beset
het (nare Kolonialiste), het die Groot Trek
gevolg; rigting: Noord. Nou is die Noorde nie
meer ‘n gewilde bestemming nie. Die núwe
geslag pak vinnig ‘n skeepshouer vol, klim
op Qantas en gaan soek ‘n nuwe lewe “Daar
Onder”.
Daar gekom, is die aanvanklike verwondering
oor goed, wette, paaie en stelsels wat werk
groot. Maar met verloop van tyd is dit duidelik
dat daardie land se mense ook maar in sonde
ontvang en gebore is. En dan is daar die troppe
vlieë. En geen rooibokke vir winterbiltong nie.
En die groot verlange na die ou bekendes. En die gemis van die
oop, wye Vrystaatse vlaktes. Die hunkering na die Suidland sal altyd
bly, soos ‘n geamputeerde been wat onder die knie bly jeuk.
Die res van ons gaan nêrens heen nie. Ons bly. Hoe laat los jy
die grond waarop vier geslagte al ‘n lewe gemaak het? Jy is mos
maar eintlik net ‘n rentmeester vir die wat nog kom. Buitendien,
ons verstáán die Suidland se moeilikheid. Anderkant die water se
probleme val vreemd op die oor. Soms weet hul dit nie, maar hul
eie moeilikheid is geboek, omdat die wêreld se mense besig is om
oor húl goue mure te klim. Vra maar die Franse en die Duitsers waar
die kat se snor deesdae sit!
Soos Buurman sê: Ons moet dinge hier in die Suidland laat werk.
En dit beteken klein treetjies van welwillendheid. Elke dag: Empatie
met die gesin wie se pa of ma op jou werf werk. ‘n Vriendelike
woord vir die man wat die diesel kom aftap. Die uitdeel van surplus
groente vir die sopkombuis. Die skenk van ‘n ou ooi aan die skool
se sosatiefonds. Wat ook al nodig is om ‘n helpende hand te ver-
leen aan dié wat op hul eie nie ‘n verskil aan hul lewens kan maak
nie. Die onus om die Suidland te laat werk, lê by elkeen van ons.
Ou Neef, gaan voort om met die tyd wat aan jou toegedeel is, ‘n
verskil vir die mense om jou te maak. Moenie dat die kwaad wat jy
sien en hoor jou gees van welwillendheid afstomp nie.
Vrede op die Oosgrens!
Kleinneef
E-POSSE
aan Groot neef
Bly jy of gly jy?
Lesers is welkom om ‘n e-pos aan Kleinneef te stuur by .
Junie 2017