23 / 37
ႄႅ
HOOFSTUK 2
Vanaf die stigting van NAMPO in 1980 het NAMPO die produsentelede van die Mie-
lieraad, wat die meerderheid in die Mielieraad gevorm het, genomineer en het die
Minister van Landbou daardie genomineerdes aangestel.
Die ooreenkoms wat in 1987 met die Minister bereik is, het ten opsigte van die same-
stelling van die Mielieraad die belangrike verandering ingehou dat teruggekeer is na
die bedeling wat tot 1985 gegeld het, naamlik dat die produsentelede op die Mielie-
raad weer uit die geledere van NAMPO genomineerdes deur die Minister aangestel
is. Die betrokke NAMPO-lede is uit die 24 NAMPO-streke verkies, wat ook beteken
het dat hulle teenoor hulle kieskolleges verantwoordelik was. Die streke is in groepe
van drie ingedeel wat elkeen ’n verteenwoordiger aangewys het.
Koring en ander wintergrane
Begin 1900’s
Vanaf die vroeë 1900’s het koringprodusente op verskeie wyses probeer om groter
stabiliteit in die koringbedryf te bereik, maar sonder werklike sukses. Die beson-
derhede daarvan word in Hoofstuk 1 uiteengesit en het gewissel van verbeterde
onderlinge samewerking tot die stigting van organisasies soos Bokomo en Sasko
(vandag die
Pioneer Foods Groep
).
1930 – Wet tot Beperking van Koringinvoer
Uiteindelik het die Regering in 1930 die Wet tot Beperking van Koringinvoer aange-
neem waardeur die invoer van koring beperk is. In 1931 is ’n soortgelyke wet ten
opsigte van meel en meelblom, die Wet tot Beperking van Meelinvoer, aanvaar. Dié
wette het ’n minimumprys bepaal waarteen ingevoerde koring en koringmeel in
Suid-Afrika geland kon word.
Die Regering het ook die prys bepaal waarteen Suid-Afrikaanse produsente vir
hulle koring vergoed moes word. Dié pryse het egter nie altyd gerealiseer nie, om-
dat die oorgrote gedeelte van die oes gewoonlik in ’n kort tyd aan die begin van die
oesseisoen bemark is. Dit het ’n ooraanbod in daardie tydperk tot gevolg gehad,
wat die prys nadelig beïnvloed het.
Die mening het begin posvat dat produsente in staat gestel moes word om hulle
oes stelselmatig te bemark ten einde voordelige markomstandighede te kan benut.
Dit sou beteken dat koring opgeberg moes word, maar die produsente het nóg die
fasiliteite nóg die finansiële vermoëns gehad om dit te kon doen. Koöperasies het
wel oor pakhuise beskik wat hiervoor aangewend kon word, maar hulle kon nie
die noodwendige implikasies daarvan in terme van rentekoste, gehalte- en ander
verliese, versekeringskoste, ensovoorts bekostig nie. Hierdie koste sou dus deur
hulle lede (die produsente) gedra moes word, wat laasgenoemde dan in ’n swakker
posisie sou plaas as produsente wat nie lede van koöperasies was nie en hulle oes
dadelik ten volle kon verkoop.
1930
Wet tot Beperking van Koringinvoer – invoer van koring beperk
1931
Wet tot Beperking van Meelinvoer – invoer van meel en meelblom beperk
1935
Wet op die Beheer oor die Koringnywerheid (Wet 58 van 1935)
1935
Raad van Beheer oor die Koringnywerheid – aktiewe beheer oor die invoer van
koring en koringmeel
1937
Bemarkingswet
1938
Koringreëlingskema
1950
Wintergraanskema
1973/1974 Raad se naam verkort tot
Koringraad
1987
Beheer oor rogproduksie opgehef
1995
Kwantitatiewe invoerbeheer vervang met tariefbeheer
1996/1997 Koringbemarking in geheel gedereguleer
1997
Koringraad afgeskaf